اختلال پرخوری + دلایل و راه های درمان

بعضی‌اوقات ممکن است دچار پرخوری شویم، اما آیا ما دچار اختلال خوردن زیاد (Binge eating disorder) شده‌ایم؟ تفاوت پرخوری با اختلال در خوردن غذا چیست؟

خوردن یک وعده اضافی مثل بستنی یا یک برش کیک بعد از داشتن یک روز ناراحت کننده به این معنا نیست که شما دچار اختلال در خوردن غذا یا بینج ایتینگ هستید. اما اگر بطور مداوم خود را در حال خوردن مقادیر بالایی از غذا ببینید و بعد از آن احساس شرم و گناه میکنید این امکان وجود دارد که دچار اختلال در خوردن غذا شده باشید.

پرخوری عصبی و احساسی

نوع دیگر از پرخوری، خوردن احساسی است که شما برای احساسی که آن لحظه دارید غذا می‌خورید نه برای سیر کردن معده تان.
وقتی که خوشحالید غذای مورد علاقه‌تان می‌تواند پیتزا یا خورشت فسنجان باشد ولی وقتی ناراحت هستید علاقه شما به بستنی و شیرینی جات دوچندان می‌شود و وقتی بی حوصله هستید دلتان چیپس و پفک می‌خواهد.

درواقع خوردن احساسی دلایلی فراتر از برطرف کردن احساس گرسنگی دارد و بجای اینکه برای برطرف کردن گرسنگی جسمی غذا بخورید احساس شما در آن لحظه موجب غذا خوردن شما می‌شود.

چرا وقتی عصبی هستیم غذا میخوریم ؟

• احساسات منفی ممکن است منجر به احساس پوچی در فرد شود. اعتقاد بر این است که غذا راهی برای پر کردن آن خلاء و ایجاد احساس کاذب "کامل بودن" یا تمامیت موقت است.

• عدم درک تفاوت بین گرسنگی جسمی و عاطفی

• تغییر سطح کورتیزول در پاسخ به استرس که منجر به هوس غذایی می شود.

چگونه از پرخوری عصبی جلوگیری کنیم ؟

در ادامه به بررسی راه های درمان مشکلات پرخوری خواهیم پرداخت اما قبل از آن به سوال زیر پاسخ میدهیم.

گرسنگی عصبی چه تفاوتی با گرسنگی جسمی دارد؟

بر اساس تحقیقات مرکز مشاوره و سلامت دانشگاه تگزاس بین گرسنگی عاطفی و گرسنگی جسمی تفاوت‌های زیادی وجود دارد از جمله :

گرسنگی عاطفی به‌صورت ناگهانی رخ می‌دهد و اما گرسنگی جسمی به‌تدریج به وجود می‌آید.
وقتی دچار گرسنگی عاطفی می‌شوید فقط غذاهای فست فودی و شیرینی‌جات مثل پیتزا و بستنی گرسنگی شمارا برطرف می‌کند اما وقتی ازنظر جسمی گرسنه هستید گزینه‌های دیگری را انتخاب خواهید کرد.
در گرسنگی عاطفی فرد همان لحظه غذای موردنظر را می‌خواهد درحالی‌که در گرسنگی جسمی این‌گونه نیست.
در پرخوری احساسی شما درحالی‌که سیر هستید همچنان به خوردن غذا ادامه می‌دهید.

اختلال در خوردن غذا (اختلال غذایی بینج)

پرخوری در حد خوردن یک تکه کیک در مهمانی یک اختلال بشمار نمی‌رود اما اختلال خوردن زیاد نوعی بیماری پزشکی است که به آن Binge eating که یکی از شایع‌ترین اختلالات تغذیه در جوامع امروزی بوده و حدود 2% از افراد در سراسر جهان تحت تأثیر این اختلال تغذیه ای قرار دارند. این بیماری می‌تواند علاوه بر اضافه وزن، باعث ایجاد مشکلات جسمی دیگر ازجمله کلسترول بالا و دیابت در فرد شود. افراد مبتلا به بنج ایتینگ بطور مرتب مقدار زیادی غذا می‌خورند و کنترل خود را در خوردن از دست می‌دهند و بلافاصله بعد از پرخوری احساس گناه می‌کنند.

علائم اختلال خوردن زیاد یا بینج ایتینگ چیست؟

• خیلی سریع‌تر از حد طبیعی غذا خوردن

• خوردن تا زمانی که فرد احساس ناراحتی در معده کند

• خوردن مقادیر زیادی غذا بدون احساس گرسنگی جسمی

• احساس شرم و گناه بعد از پرخوری

• افراد مبتلابه اختلال خوردن زیاد، معمولاً احساس ناراحتی در رابطه با پرخوری، شکل بدن و وزن خود را تجربه خواهند کرد.

چه عواملی باعث بروز اختلال غذایی بینج می‌شود؟

تابحال دلایل واضح و روشنی برای اختلال Binge eating مشخص نشده است اما محققان این احتمال را می‌دهند که این اختلال با ژنتیک و علائم روان‌شناختی مانند افسردگی و اضطراب همراه است.

ژنتیک

ژنتیک افرادی که به اختلال خوردن غذای زیاد مبتلا هستند، باعث ترشح بالای دوپامین میشود که یک عامل موثر در پرخوری میباشد. 

جنسیت

اختلال خوردن غذای زیاد در زنان شایع‌تر از مردان است که ممکن است به دلیل عوامل بیولوژیکی باشد.

توده بدنی

تقریباً 50% از افرادی که دچار اختلال پرخوری زیاد هستند به چاقی و اضافه‌وزن مبتلا هستند.

تصویر بدنی

افراد مبتلا به این اختلال از بدن خود راضی نیستند و احساس منفی نسبت به بدن خود دارند.

پرخوری در کودکی

کسانی که دچار بنج ایتینگ هستند اغلب سابقه پرخوری در کودکی و نوجوانی را داشته‌اند.

آسیب‌های عاطفی

وقایع استرس‌ زا مانند مرگ، جدایی از خانواده و یا تصادف در بروز این اختلال نقش پررنگی دارند.

سایر شرایط روانی

تقریباً 80% افرادی که به اختلال خوردن غذای زیاد مبتلا هستند دچار حداقل یک اختلال روان‌شناختی مانند افسردگی، فوبیا، اختلال دوقطبی و اضطراب هستند.

خلاصه:

دلایل به وجود آمدن اختلال خوردن غذای زیاد کاملاً مشخص نیست و مانند سایر اختلالات خوردن، عوامل ژنتیکی، محیطی، اجتماعی و روانی با پیشرفت این اختلال در ارتباط هستند.

اختلال بینج ایتینگ یا خوردن زیاد چگونه تشخیص داده می‌شود؟

برخی افراد ممکن است گاهی اوقات پرخوری کنند اما این بدان معنی نیست که دچار اختلال خوردن غذا باشند.
این اختلال معمولاً در اواخر نوجوانی تا اوایل 20 سالگی شروع می‌شود اما ممکن است در هر سنی رخ دهد.
در صورت عدم درمان این بیماری، می‌تواند تا سال‌ها با فرد همراه باشد.
شدت این اختلال از خفیف که از سه بار پرخوری در هفته تا شدید که 14 بار درهفته یا بیشتر رخ میدهد متغیر خواهد بود.
فردی که دچار پرخوری بیش از حد است با خوردن قرص‌های ملین یا ورزش بیش از حد سعی در خنثی کردن این امر دارد.

اختلال پرخوری زیاد چه عوارض و خطراتی برای سلامتی در بر دارد؟

• این اختلال موجب دریافت کالری مازاد شده که در ادامه چاقی و اضافه وزن را در فرد ایجاد می‌کند.

• چاقی و اضافه وزن، خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی، سکته مغزی، دیابت نوع 2 و سرطان را افزایش می‌دهد.

• سایر خطراتی که اختلال خوردن زیاد موجب آن می‌شود، شامل مشکلات خواب، دردهای مزمن، آسم و سندرم روده تحریک پذیر است.

• در زنان این بیماری بر روی باروری و ایجاد سندرم تخمدان پلی کیستیک تأثیرگذار خواهد بود.

• تحقیقات نشان می‌دهد که افرادی که دچار اختلال خوردن زیاد هستند تعامل اجتماعی برای آن ها چالش برانگیز است و در مقایسه با افراد دیگر میزان مراجعه به بیمارستان و اورژانس در آن‌ها بیشتر از افراد دیگر است.

اما راه‌حل درمان اختلال خوردن غذای زیاد چیست؟

برنامه درمانی اختلال در خوردن غذا با توجه به شدت بیماری متغیر خواهد بود.
درمان ممکن است رفتارهای پرخاشگرانه، وزن اضافی و مشکلات روانی یا ترکیبی از این موارد را هدف بگیرد.

درمان شناختی رفتاری CBT

این نوع درمان بر روی تجزیه و تحلیل روابط بین افکار منفی، احساسات و رفتارهای مربوط به غذا خوردن، شکل بدن و وزن فرد تمرکز دارد.
هنگامی که علت احساسات و الگوهای منفی فرد مشخص شد، می‌توان استراتژی‌هایی را برای کمک به تغییر آن‌ها به شخص مبتلا ارائه داد.
درمان شناختی رفتاری یکی از مؤثرترین راه‌های درمان اختلال غذا خوردن زیاد است.

روان‌درمانی بین فردی IPT

روان ‌درمانی بین فردی بر این باور است که پرخوری مکانیسم مقابله با غم و اندوه، درگیری روابط، تغییرات اساسی در زندگی یا مشکلات اساسی اجتماعی است.
هدف این نوع درمان شناسایی مسئله خاص مرتبط با غذا خوردن بیش از حد و تغییر سازنده در طی 12 تا 16 هفته است.
این نوع درمان برای افرادی که دچار اختلال شدیدتری از خوردن هستند و افرادی که دچار اعتماد به نفس پایین هستند بسیار مؤثر عمل می‌کند.

رفتار درمانی دیالکتیکی یا DBT

این نوع درمان بر پایه رویکردهای شناختی-رفتاری فرد عمل می‌کند و بر این عقیده است که فرد با توجه به موقعیت‌های احساسی که دارد دچار پرخوری بیش از حد می‌شود. این افراد در موقعیت‌های مختلف نسبت به هر موضوعی زودتر از بقیه افراد برانگیخته خواهند شد.
در این درمان به افراد می‌آموزند که پاسخ‌های عاطفی خود را کنترل کنند و بدون نیاز به واکنش شدید با موقعیت‌های منفی زندگی روزمره خود مقابله کنند.

چهار زمینه اصلی درمان در DBT عبارتند از: ذهن آگاهی، تحمل پریشانی، تنظیم احساسات و اثربخشی بین فردی

درمان کاهش وزن

در این نوع درمان با کمک به کاهش وزن، عزت نفس فرد بازگشته و تصویر بدن وی باعث کاهش رفتارهایی مانند پرخوری بیش از حد خواهد شد.
هدف از این کار ایجاد تغییر تدریجی در شیوه زندگی از نظر رژیم و ورزش و همچنین نظارت بر میزان مصرف غذاها و افکار مربوط به غذا در طول روز است. کاهش وزن در حدود 0.5 کیلوگرم در هفته برای این افراد پیش بینی می‌شود.

نکته: تلاش برای کاهش کالری یا عدم خوردن انواع خاصی از غذاها می‌تواند باعث پرخوری شود و همین امر می‌تواند بهبودی شما را مختل کند. این امر منجر به چرخه‌ای از رژیم‌های غذایی و پر زحمت می‌شود که نتیجه ای برای شما در بر نخواهد داشت.

درمان با داروهای ضد افسردگی و ضد صرع

این داورها با کمک به کاهش مصرف خوراکی‌های شیرین از پرخوری جلوگیری می‌کنند. همچنین ممکن است اشتها، وسواس و علائم افسردگی را کاهش دهند. اما تأثیر این داروها کوتاه مدت بوده و ممکن است باعث بروز عوارض جانبی از جمله سردرد، مشکلات معده، اختلال در خواب، افزایش فشار خون و اضطراب شود.

چگونه بر پرخوری غلبه کنیم؟

• محرک‌های شخصی خود را شناسایی کنید.

• ذهن خود را تمرین دهید و استرستان را مدیریت کنید.

• با یک دوست یا روانشناس در این مورد صحبت کنید.

یک روانشناس یا روانپزشک که در اختلالات خوردن تخصص دارد می‌تواند روشهای جدیدی در مورد خوردن غذا را به شما یاد دهد.
درمان می‌تواند به شما بیاموزد که به جای غذا خوردن برای احساس بهتر، غذا را به عنوان منبع انرژی و تغذیه مشاهده کنید.

• غذاهای سالم را انتخاب کنید.

رژیم غذایی متشکل از غذاهای سرشار از پروتئین و چربیهای سالم، وعده‌های غذایی منظم و غذاهای کامل به برطرف کردن گرسنگی و تأمین مواد مغذی مورد نیاز بدن کمک می‌کند.

خرید انواع محصولات غذایی سالم و کاملا گیاهی جهت کنترل اشتها و تناسب اندام

• داشتن وعده‌های غذایی منظم را به یک عادت تبدیل کنید.

وعده‌های غذایی را از دست ندهید. گرسنه بودن می‌تواند باعث پرخوری در شما شود. همچنین باعث انتخاب غذاهای پرچرب و پرکالری شده و اضافه وزن را برای شما دربر خواهد داشت.

• غذا و خوراکی‌های پرکالری و ناسالم را از یخچال و کابینت آشپزخانه خود دور نگه دارید.

با این روش وقتی گرسنه هستید چاره ای جز انتخاب خوراکی های سالم ندارید.

• ورزش کنید

ورزش می‌تواند به کاهش وزن، بهبود تصویر بدن، کاهش علائم اضطراب و تقویت روحیه کمک کند.

• 7 تا 8 ساعت در شبانه روز بخوابید.

کمبود خواب با کالری بالاتر و الگوهای غذایی نامنظم همراه است.

بطور کلی اختلال خوردن غذای زیاد قابل درمان است و و برای برطرف کردن این نوع اختلالات نیاز به برنامه ریزی دقیق، صبر و پشتکار فردی میباشد.