یائسگی کاهش طبیعی تولید هورمون های جنسی و پایان سیکل قاعدگی زنان است که معمولا در دهه 40 یا 50 زندگی شروع می شود. علائم رایج یائسگی گرگرفتگی، خشکی واژن، لرز، تعریق شبانه، افزایش وزن، پریودهای نامنظم، خلق و خوی ناپایدار، کاهش میل جنسی، خواب نامناسب، تحلیل استخوان، سردرد، اضطراب و افسردگی است. یائسگی یک فرآیند طبیعی است، لذا درمان ها در مرحله اول بر مدیریت علائم تمرکز دارند. برای کاهش علائم یائسگی انواع مختلفی از داروهای هورمونی در دسترس هستند، اما خطر عوارض جانبی، بسیاری از زنان را به استفاده از درمان‌های جایگزین سوق می‌دهد. 

گیاهان و مکمل ها برای کاهش علائم یائسگی

در این مقاله با 10 گیاه دارویی که برای کاهش علائم یائسگی استفاده می شود، آشنا می شویم.

1. کوهوش سیاه

کوهوش سیاه اغلب برای کاهش تعریق شبانه و گرگرفتگی مرتبط با یائسگی استفاده می‌شود. دو بررسی که شامل اطلاعات بیش از 8000 زن در دوران پیش از یائسگی، یائسگی و پس از آن بود، به این نتیجه رسیدند که شواهد کافی برای اثبات اثربخشی بیشتر کوهوش سیاه نسبت به دارونما، در درمان علائم یائسگی وجود ندارد. کوهوش سیاه برای افرادی با سابقه بیماری کبدی توصیه نمی‌شود.

2. شبدر قرمز

شبدر قرمز  منبع غنی از ایزوفلاون است که عملکرد مشابهی با هورمون استروژن دارند و ممکن است به کاهش علائم مرتبط با کاهش استروژن در یائسگی کمک کند. شبدر قرمز اغلب برای درمان یا کاهش علائم یائسگی از جمله گرگرفتگی، تعریق شبانه و تحلیل استخوان استفاده می شود. بررسی 11 مطالعه روی زنان یائسه نشان داد که شبدر قرمز در کاهش گرگرفتگی مؤثرتر از دارونما بود. طبق نتایج دو مطالعه کوچک قدیمی، مصرف دوزهای مکمل از ایزوفلاون های شبدر قرمز در مقایسه با دارونما در کاهش سرعت تحلیل استخوانی زنان یائسه موثرتر بوده است. 

حتما بخوانید: کپسول پونیکا و درمان بیماری های زنان

3. دونگ کوآی

دونگ کوای همچنین به عنوان "جینسنگ زنان" شناخته می شود، یک گیاه آسیایی نزدیک به کرفس، هویج و جعفری است. دانگ کوآی اغلب در طب سنتی چینی برای حمایت از سلامت زنان و درمان علائم مرتبط با سندرم پیش از قاعدگی (PMS) و یائسگی استفاده می شود. علیرغم محبوبیت آن، تحقیقات انسانی بسیار کمی در رابطه با اثربخشی دانگ کوای برای علائم یائسگی وجود دارد. دو مطالعه جداگانه با استفاده از دونگ کوای در ترکیب با گیاهان دیگر از جمله شبدر قرمز، کوهوش سیاه و بابونه نشان داد که گرگرفتگی و تعریق شبانه به طور قابل توجهی کاهش می‌یابد.


4. روغن گل مغربی

از روغن گل مغربی (EPO) اغلب برای کاهش علائم یائسگی مانند گرگرفتگی و تحلیل استخوان استفاده می شود. یک مطالعه جدید اشاره کرد که گل مغربی تقریباً 10٪ در کاهش شدت گرگرفتگی مؤثرتر از دارونما بود. یک مطالعه دیگر اثر مکمل کلسیم و مکمل ترکیبی گل مغربی، کلسیم و امگا 3 را برای جلوگیری از تحلیل استخوان در زنان قبل و بعد از یائسگی مقایسه کرد. اگرچه هر دو گروه تراکم مواد معدنی استخوان را حفظ کردند، اما مکمل گل مغربی موثرتر از کلسیم نبود. استفاده کوتاه مدت از EPO به طور کلی برای اکثر بزرگسالان بی خطر است. 

حتما بخوانید: ملاتونین یا هورمون تاریکی؛ اثرات و عوارض جانبی

5. ماکا

ماکا قرن‌هاست که در طب سنتی برای درمان بیماری‌های جسمی مانند کم‌خونی، ناباروری، عدم تعادل هورمونی و برخی علائم یائسگی مانند کاهش میل جنسی، بدخلقی و خشکی واژن استفاده می‌شود. شواهد برای اثربخشی ماکا برای یائسگی بسیار محدود است. با این حال، چند مطالعه کوچک نشان می دهد که این گیاه برای تقویت میل جنسی و کاهش علائم روانشناختی مانند اضطراب و افسردگی به طور قابل توجهی موثرتر از دارونما است.

6. سویا

دانه های سویا منبع غنی ایزوفلاون ها، ساختاری شبیه هورمون استروژن، هستند و ممکن است اثرات استروژنی ضعیفی را در بدن اعمال کنند. بسیاری از علائم رایج یائسگی با کاهش تولید استروژن مرتبط است. از این رو، تصور می شود سویا به کاهش  این علائم کمک می کند. مطالعات مصرف بالای سویا را با کاهش بروز گرگرفتگی مرتبط می‌دانند. بررسی اخیر 95 مطالعه بر روی زنان یائسه نشان داد که مکمل های ایزوفلاون سویا ممکن است بر سلامت استخوان ها و همچنین دفعات و طول مدت گرگرفتگی تأثیر بگذارد. مواد غذایی تهیه شده از سویا دارای بهترین مواد مغذی و بالاترین میزان ایزوفلاون هستند. 

حتما بخوانید: پماد واژینال رویان بوعلی دارو؛ درمان عفونت قارچی رحم در بانوان

7. دانه کتان

دانه های کتان غنی از لیگنان هستند. این ترکیبات گیاهی ساختار شیمیایی و عملکردهای مشابه هورمون استروژن دارند. از کتان نیز برای کاهش علائم یائسگی مانند گرگرفتگی و تحلیل استخوان استفاده می شود. مروری بر 11 مطالعه نشان داد که دانه‌های کتان دفعات و مدت گرگرفتگی را کاهش می‌دهند. در یک مطالعه کوچک بر روی 140 زن یائسه، کسانی که دانه کتان مصرف کردند، بهبود قابل توجهی را در علائم مختلف یائسگی و کیفیت کلی زندگی گزارش کردند. از طرف دیگر، مصرف دانه‌های کتان بدون توجه به تأثیر آنها بر علائم یائسگی، یک راه عالی برای افزایش دریافت فیبر و چربی های سالم هستند. 

حتما بخوانید: محصولات گیاهی برای کمک به درمان بیماری های زنان

8. جینسینگ

جینسینگ یکی از محبوب ترین داروهای گیاهی در سراسر جهان است که قرن هاست در طب سنتی چینی استفاده می شود. انواع مختلف جینسینگ وجود دارد، اما جینسینگ قرمز کره ای بیشتر در رابطه با یائسگی مورد مطالعه قرار گرفته است. یک بررسی در سال 2016 نشان داد که مصرف جینسینگ قرمز کره ای در بانوان یائسه می تواند منجر به افزایش میل جنسی و بهبود خلق شود. استفاده کوتاه مدت از جینسنگ قرمز برای اکثر بزرگسالان بی خطر به نظر می رسد. با این حال بثورات پوستی، اسهال، سرگیجه، مشکل در خوابیدن و سردرد از شایع ترین عوارض جانبی مطرح با جینسینگ هستند. همچنین ممکن است کنترل قند خون را مختل کند، بنابراین برای افراد دیابتی ممکن است مناسب نباشد. جینسینگ ممکن است با برخی از داروهای کاهنده فشار خون و یا کلسترول و داروهای رقیق کننده خون تداخل داشته باشد. 

 

9. سنبل الطیب

از سنبل الطیب برای کاهش علائم یائسگی مانند بی خوابی و گرگرفتگی استفاده می شود. یک مطالعه روی 68 زن یائسه نشان داد که مکمل های سنبل الطیب به طور قابل توجهی در کاهش شدت گرگرفتگی موثرتر از دارونما هستند. مطالعه کوچک دیگری روی 60 زن یائسه نتایج مشابهی را نشان داد. در مطالعه دیگری که روی 100 زن یائسه انجام شد، ترکیبی از سنبل الطیب و بادرنجبویه به طور قابل توجهی در بهبود کیفیت خواب موثرتر از دارونما بود. مصرف خودسرانه مکمل های حاوی سنبل الطیب در افرادی که از داروهای آرامش بخش، خواب آور و مسکن استفاده می کنند، توصیه نمی شود. همچنین سنبل الطیب ممکن است با مکمل هایی مانند کاوا، ملاتونین و گیاه علف چای (هوفاریقون) تداخل داشته باشد.

10. گیاه پنج انگشت

از گیاه پنج انگشت برای درمان ناباروری، اختلالات قاعدگی، علائم PMS و یائسگی استفاده می شود. در مطالعه ای بر روی 92 زن که دارونما را با ترکیبی از گیاهان پنج انگشت و گل راعی را مقایسه کرد، هیچ تفاوتی از نظر علائم یائسگی در دو گروه پیدا نکرد. با این حال، یک مطالعه جدیدتر روی 52 زن مصرف کننده پنج انگشت کاهش قابل توجهی در اضطراب و گرگرفتگی نشان داد، اما هیچ تغییر معنی داری در افسردگی یا اختلال عملکرد جنسی مشاهده نشد. مصرف این گیاه در افرادی که تحت درمان با داروهای ضد روان پریشی یا داروهای ضد پارکینسون هستند، توصیه نمی شود.