بیماری های گوارشی مربوط به کودکان

کودکان به علت ضعف جسمانی و مزاج، نسبت به بزرگسالان در مقابل بیماری های مختلف آسیب پذیر تر هستند و بیماری در بدن آن ها سریع تر انتشار می یابد. از سوی دیگر درمان بیماری های مربوط به کودکان باید با نهایت دقت و با بهره گیری از رویکرد های درمانی خاص انجام شود و روش های درمانی برای کودکان با بزرگسالان متفاوت است. 
 

به همین جهت قصد داریم در این مقاله به معرفی و بررسی روش های درمانی دکتر کردافشاری پزشک طب سنتی برای درمان بیماری های گوارشی در نوزادان و کودکان بپردازیم. بنابراین اگر علاقمند به دانستن روش های درمانی در طب سنتی هستید، تا انتهای این مطلب با مرهم طب همراه باشید. 

درمان استفراغ مفرط در کودکان و نوزادان

  • علت اول: خوردن بیش از حد شیر

استفراغ در کودکان شیر خوار می تواند ناشی از خوردن شیر زیاد باشد، زیرا خوردن شیر بیش از نیاز کودک موجب فاسد شدن شیر در معده او شده و در نتیجه منجر به استفراغ کودک می شود. برای درمان باید به اندازه کافی به کودک شیر داده شود. 

 

حتما بخوانید: اهمیت تغذیه در سنین مختلف از دیدگاه طب سنتی

 

  • علت دوم: افزایش رطوبت بلغمی در معده

برای درمان این علت باید از دادن غذا های چرب، سرخ کرده و سنگین، شیرینی های غلیظ و غذا های دیر هضم به کودک اجتناب کرد. بهترین کار این است که غذا در تعداد دفعات زیاد با حجم کم به کودک داده شود. 
0.5 گرم میخک را بکوبید و به همراه یک لیوان آب سیب به کودک بدهید. 
آب و گلاب را به نسبت 2 به 1 مخلوط کرده و با کمی شکر شیرین کنید و به کودک بدهید. 
آب انار ترش و شیرین را با پیه انار جوشانده و هنگامی که حجم آن به نصف رسید، مقداری عرق نعناع و شکر به آن اضافه کنید تا قوام پیدا کند. سپس هر بار 2 قاشق غذاخوری از آن را با یک لیوان آب رقیق کرده و به کودک بدهید.
یک قاشق چایخوری زیره و سماق را بکوبید و به همراه یک فنجان آب سرد به کودک بدهید. 
هلیله، گل سرخ و هل سابیده شده بشکل ضماد در آورده و بر روی معده کودک قرار دهید.  بوییدن گیاهان خوشبو مانند نعنا، گلاب و هل نیز می تواند برای کودک مفید باشد. 

نکته: کودکی که دچار استفراغ شده است باید نوشیدنی های خنک در مقادیر کم به او داده شود (هر 15 دقیقه یک قاشق چایخوری).

 

 

  • علت سوم: ریختن صفرا به معده

در صورتی که استفراغ کودک به رنگ زرد باشد و با سوزش و حرارت همراه باشد، ناشی از ریختن خلط صفرا به معده کودک است. 
درمان این علت به شکل زیر است: 

خوردن مواد غذایی ترش مثل رب به ترش، رب ریواس، آبغوره و سکنجبین می تواند برای تسکین استفراغ صفراوی مفید باشد. 
استفاده از آلو ترش در غذای کودک نیز می تواند برای تسکین استفراغ مفید باشد. در صورتی که کودک شیرخوار باشد باید مواد غذایی ترش را زمانی به او بدهید که معده کودک خالی از شیر باشد و بعد از آن نیز کودک تا 1 الی 2 ساعت نباید از شیر استفاده کند. 
خوردن شربت انارنعناع نیز می تواند برای کودک مفید باشد.
در کودکان بالای 3 سال خوردن سوپی ترکیب از 7 لیوان آب، یک فنجان رشته فرنگی، یک قاشق غذاخوری روغن زیتون، 30 عدد بادام پوست کنده شده، 2 قاشق غذاخوری تره خرد شده، 3 قاشق غذاخوری شوید توصیه می شود و بهتر است در هر وعده به اندازه یک کاسه ماست خوری به کودک داده شود. 

  • نکته: در رابطه با استفراغ مفرط در کودکان، قبل از انجام هر گونه اقدامی باید احتمال وجود بیماری های جدی از جمله تنگی و انسداد دستگاه گوارش، آپاندیس حاد، مننژیت و ... رد شده باشد. 

یبوست در کودکان

در برخی مواقع رطوبت بر بدن کودک غلبه می کند و قوای لازم برای دفع سموم و فضولات را از کودک می گیرد. از سوی دیگر صفرا به میزان کافی به روده ریخته نمی شود و باعث بوجود آمدن یبوست کودک می شود.  

 

حتما بخوانید: تقویت معده با محصولات گیاهی طب سنتی

 

برای درمان این علت باید نکات زیر را انجام داد: 

در صورتی که کودک شیرخوار باشد، مادر باید از مواد غذایی ملین مانند خاکشیر، آلو و انجیر استفاده کند تا شیرش خاصیت ملین پیدا کند و یبوست کودک برطرف شود. 
ماساژ روغن زیتون یا روغن بنفشه و یا روغن کرچک برروی شکم کودک، بشکل دورانی و در جهت عقربه های ساعت به مدت 10 دقیقه برای برطرف کردن یبوست کودک مفید است. 
مغز گیاه فلوس را در گلاب حل کرده و بشکل ضماد بر روی شکم کودک قرار دهید. 
درصورتی که یبوست کودک همراه با تب باشد، از پماد، روغن و داروی های موضعی گرم نباید استفاده کرد. 
چرب کردن مقعد کودک با روغن گل بنفشه می تواند مفید باشد. 
در صورتی که روش های موضعی جواب نداد باید از دارو های خوراکی استفاده کنید. 
خوردن آبگوشت اسفیدباج که ترکیبی از گوشت مرغ، بزغاله و سایر گوشت های با هضم آسان و همچنین سبزیجاتی مثل کدو، اسفناج، ماش، جو پوس کنده شده و ادویه جات گرم است می تواند در از بین بردن یبوست کودک مفید باشد. 
خوردن سوپ مرغ یا سوپ کبوتر و یا سوپ گنجشک نافع است.
آشی همراه با ماش، نخود و مغز بادام تهیه کرده و به کودک بدهید. 
خوردن سوپ تهیه شده از هویج، سبوس گندم، جو و مقداری سبزیجات پخته می تواند مفید باشد. 
1 تا 2 قاشق غذاخوری خاکشیر را در یک لیوان آب جوش حل کرده و یک عدد نبات در آن حل کنید. خوردن این شربت برای درمان یبوست کودک بسیار مفید است. 
همچنین خوردن تخم مرغ نیم پز، شربت الو و عسل و انجیر نیز توصیه می شود. 

  • نکته: در رابطه با یبوست در کودکان، قبل از انجام هر گونه اقدامی باید احتمال وجود بیماری های جدی از جمله تنگی و انسداد دستگاه گوارش رد شده باشد. 

دل پیچه در کودکان

دل پیچه در کودکان با گریه و دل درد شدید همراه است و اغلب در کودکان شیرخوار و کم سن رخ می دهد. معمولا علت آن بادی است که در روده ایجاد می شود. البته هر نوع دل دردی در کودکان را نمی توان به کولیک یا دل پیچه نسبت داد و باید احتمال بیماری هایی مثل انواژیناسیون و .. را نیز در نظر گرفت و کودک را مورد معاینه کامل در مراکز تخصصی قرار داد. 
دل پیچه در کودکان معمولا با انجام این نکات برطرف می شود:
یک از بهترین راه حل ها در طب سنتی، خواباندن کودک روی شکم یا ران پا مادر است، بطوری که شکم کودک بر روی شکم یا ران مادر قرار بگیرد. در این حالت باید کودک را آهسته تکان داد. 
روغن و زیتون و آب گرم را در کیسه آب گرم ریخته و بر روی شکم کودک قرار دهید. 
زنیان را بکوبید و به همراه سفیده تخم مرغ کمی گرم کرده و بر روی شکم کودک ماساژ دهید. 
رازیانه، انیسون و یا مصطکی را بکوبید و بشکل ضماد در آورده و بر روی شکم کودک قرار دهید. 
با روغن گل سرخ پشت کودک را ماساژ دهید. 
درصورتی که دل درد با یبوست همراه بود، روش های گفته شده را به همراه روش های درمان برای یبوست انجام دهید. 

 

 

انگل در کودکان 

انگل در کودکان معمولا با کاهش وزن و ضعف جسمانی کودک همراه است و برای پیشگیری و یا درمان آن باید نکات زیر را رعایت کرد: 
مادر و کودک نباید از غذا های با طبع سرد و تر و مولد بلغم استفاده کنند. 
خوردن روغن زیتون و روغن مالی کردن مقعد کودک با روغن زیتون می تواند در خروج کرم ها از روده و درمان کرمک مفید باشد.
خوردن پودر نارگیل به همراه شکر می تواند در دفع کرم ها از روده کودک مفید باشد. 
همچنین نشستن کودک در آب نخود برای خروج کرم و انگل از بدن کودک نافع است. 

 

حتما بخوانید: محصولات گیاهی موثر در تقویت کبد

 

شب ادراری در کودکان 

علت شب ادراری در کودکان معمولا سردی و ضعف مثانه است. برای درمان شب اداری کودکان باید نکات زیر رعایت شود:
زمان خوردن شام با خواب کودک فاصله داشته باشد و کودک باید از خوردن غذا های سرد و تر و نوشیدنی ها در شب پرهیز کند. 
کودک را چندین بار در شب بیدار کنید تا به اختیار خودش ادرار کند. 
ماساژ پهلو ها و زیر شکم کودک با روغن های سیاه دانه، زیتون، کنجد و بستن آن با یک پارچه یا حوله گرم در درمان ضعف مثانه کودک تاثیرگذار است. 
ماساژ دادن ملاج کودک با روغن کودک روزانه 2 الی 3 مرتبه توصیه می شود. 
خوردن مواد غذایی چون گلقند، ماءالعسل به جای آب و جویدن کندر بسیار مفید است. 
زیره، کندر و حب الاس را کوبیده و 25 گرم از این ترکیب را با 200 گرم عسل طبیعی مخلوط کرده و روزانه 3 گرم از آن را به کودک دهید. 
درصورتی که شب ادراری ناشی از اضطراب روانی باشد مصرف دم کرده گل گاوزبان یا اسطوخودوس و همچنین برطرف کردن عوامل استرس زا برای کودک باید صورت بگیرد.

 

منبع: کتاب تغذیه در طب ایرانی اسلامی تالیف دکتر کردافشاری و جمعی از پزشکان طب سنتی، ویرایش دوم، فصل پنجم