سوزش معده 

احساس سوزش در معده ممکن است برای بسیاری از افراد اتفاق بیافتد و بسیار نامطلوب و آزاردهنده است. سوزش معده اغلب ناشی از سوء هاضمه و عملکرد نادرست معده در هضم غذا است، اما ممکن است دلایل دیگری نیز داشته باشد. 
در حقیقت سوزش معده تنها یکی از علائمی است که نشان می دهد معده شما تحمل و قدرت هضم برخی از غذا ها را ندارد. در صورتی که در طولانی مدت به سوزش معده و سوء هاضمه دچار هستید باید به پزشک متخصص مراجعه کرده و علت را ریشه یابی کنید. 

علت سوزش معده

احساس سوزش در معده اغلب ناشی از سوء هاضمه است. این احساس که معده شما اسیدی است بسیار دردناک است و ممکن است بعد از خوردن وعده های غذایی و یا در زمان استرس و اضطراب تشدید پیدا کند.

سوزش سر دل چیست؟

هنگامی که احساس سوزش از معده به قفسه سینه برسد به آن سوزش سر دل گفته می شود.

چند دلیل مختلف برای سوزش معده وجود دارد، از جمله:

سوء هاضمه و سوزش معده

سوء هاضمه به عدم هضم یا اختلال در عملکرد هضم غذا توسط معده گفته می شود و به سادگی می تواند موجب ناراحتی معده شود. سوء هاضمه می تواند باعث ایجاد احساساتی مانند سوزش معده شود و معمولا همراه با علائم زیر است: 

نفخ
صدا در معده
گاز معده و روده
سوزش سردل
احساس سیری
حالت تهوع

سوء هاضمه برای بسیاری از افراد اتفاق می افتد و لزوماً نشانه ای از یک بیماری زمینه ای نیست. علت آن نیز ممکن است ناشی از آن باشد که فرد چیزی بیش از حد تند، یا غذا به مقدار زیاد و ... خورده باشد.

سوء هاضمه عملکردی و سوزش معده

بسیاری از موارد سوء هاضمه علت مستقیمی ندارند. پزشکان به این سوء هاضمه عملکردی می گویند.
سوء هاضمه عملکردی می تواند علائمی از جمله سوزش معده را در 70 درصد از افراد مبتلا به این نوع ایجاد کند. محققان با تجزیه و تحلیل نتایج روشی به نام آندوسکوپی دستگاه گوارش فوقانی به این رقم رسیدند. 
سوء هاضمه عملکردی بی ضرر است، اما علائم آن می تواند آزاردهنده باشد و شامل درد و سوزش همزمان در معده است. 

 

 

بیماری ریفلاکس معده به مری و سوزش معده

بیماری ریفلاکس معده به مری (GERD) وضعیتی است که باعث رفلاکس مکرر اسید معده می شود. این رفلاکس زمانی اتفاق می افتد که اسید معده به سمت مری حرکت می کند و باعث ایجاد احساس سوزش در معده و قفسه سینه می شود. 

حتما بخوانید: 10 غذایی که موجب ریفلاکس اسید معده می شوند؟

علائم دیگر می تواند شامل موارد زیر باشد:

مشکل در بلع
طعم ترش در دهان
بالا رفتن غذا یا اسید معده تا دهان است
سرفه مزمن
گاز و نفخ

رفلاکس معده همچنین می تواند منجر به بروز برخی عوارض جانبی شود. به عنوان مثال، اسید معده ممکن است شروع به از بین بردن پوشش مری کند و خطر ابتلا به بیماری هایی مانند مری بارت را افزایش دهد. (مری بارت یک بیماری غیر سرطانی است که در آن سلول های داخل مری تغییر شکل می دهند.)

واکنش به برخی غذاها و سوزش معده

الکل می تواند باعث ایجاد علائم مشابه ریفلاکس اسید معده در برخی افراد شود.
برخی از افراد واکنش‌های شدیدی به برخی غذاها نشان می‌دهند که منجر به بروز علائمی شبیه به ریفلاکس اسید معده، از جمله سوزش معده می‌شود.

غذاهایی که معمولا باعث مشکلات گوارشی می شوند عبارتند از:

لبنیات، به خصوص در افرادی که عدم تحمل لاکتوز دارند
گلوتن، به ویژه در افرادی که به گلوتن حساسیت دارند
غذاهایی مانند بادمجان، فلفل دلمه ای و گوجه فرنگی
الکل (الکل می تواند دستگاه گوارش، معده و روده ها را تحریک کند و باعث سوزش معده و مشکلات دیگر شود.)

سندرم روده تحریکپذیر و سوزش معده

سندرم روده تحریک پذیر (IBS) یک بیماری شایع است که بسیاری از افراد را تحت تاثیر قرار می دهد.

پزشکان علت دقیق IBS را نمی دانند، اما علائم آن می تواند شامل سوزش معده و همچنین موارد زیر باشد:

گرفتگی عضلات شکم
نفخ
گاز معده
یبوست 
اسهال 

سندرم روده تحریک پذیر بیماری است که مدت زمان طولانی فرد را درگیر می کند اما با برخی روش های درمانی می توان آن را مدیریت کرد. 

حتما بخوانید: ترش کردن و ریفلاکس معده از نگاه طب سنتی

زخم معده و سوزش معده

زخم های گوارشی زخم هایی هستند که در لایه داخلی معده رخ می دهند. بسیاری از افراد مبتلا به زخم معده گزارش می دهند که درد و سوزش معده و شکم بیشترین علائمی است که تجریه می کنند. این زخم ها همچنین می توانند باعث بروز علائم زیر شود: 

احساس سیری، حتی قبل از غذا خوردن
نفخ
آروغ زدن
سوزش سردل
حالت تهوع

بسیاری از افراد مبتلا به زخم معده نسبت به برخی غذاها واکنش نشان می دهند. به عنوان مثال، غذاهای تند می تواند علائم زخم معده را تشدید کند.

عفونت های مربوط به معده 

هلیکوباکتر پیلوری باکتری است که معده را آلوده می کند و می تواند سوزش معده و برخی از علائم زیر را به دنبال داشته باشد:

نفخ
آروغ زدن
از دست دادن اشتها
کاهش وزن غیر منتظره
حالت تهوع 

 

 

مصرف دارو و سوزش معده

برخی از داروهایی که بر سیستم گوارشی تأثیر می گذارند نیز می توانند باعث احساس سوزش در معده شوند. این دارو ها شامل بسیاری از داروهای رایج ضد التهابی غیراستروئیدی می شود، مانند:

آسپرین 
ایبوپروفن 
ناپروکسن 
سلکوکسیب 
اگزاپروزین 
هر کسی که به طور منظم از این نوع دارو ها استفاده می کند و درد معده را تجربه می کند، باید با پزشک مشورت کند، زیرا ممکن است پزشک در دوز دارو ها تغییر ایجاد کند. 

حتما بخوانید: ورم معده و درمان آن در طب سنتی

سرطان معده

در موارد نادر، سوزش معده می تواند از علائم سرطان معده باشد.

سایر علائم سرطان معده عبارتند از:

پری در قسمت فوقانی شکم
خستگی
تهوع و استفراغ
کاهش وزن غیر قابل توضیح
دل درد شدید
کم خونی
استفراغ
استفراغ خونی
وجود خون در مدفوع

تشخیص سوزش معده و راه های درمان آن

تشخیص معمولاً با معاینه فیزیکی شروع می شود. پزشک در مورد علائم فرد و همچنین رژیم غذایی، شیوه زندگی و هر دارویی که مصرف می‌کند، سؤالاتی می‌پرسد.
پزشک ممکن است از ابزارهای دیگری برای کمک به تشخیص مشکل زمینه ای مانند سونوگرافی یا آندوسکوپی استفاده کند.
همچنین ممکن است آزمایشاتی مانند آزمایش تنفس برای بررسی هلیکوباکتر پیلوری را درخواست کند. هنگامی که پزشک علت اصلی احساس سوزش در معده را پیدا کردند، می توانند درمان مورد نظر را به شما تجویز کند. 

حتما بخوانید: معرفی محصولات گیاهی موثر برای تقویت معده

درمان سوزش معده در طب سنتی

دکتر خیراندیش، دکتر کردافشاری و سایر پزشکان متخصص طب سنتی علت عمده ریفلاکس و سوزش معده را، ازدیاد بلغم در معده می دانند و زخم معده را نیز ناشی از ریختن سودای سوخته به دیواره های معده عنوان کرده اند. ایشان برای کمک به تسکین سوزش معده موارد زیر را توصیه می کنند: 

  • روزانه یک قاشق مرباخوری تخم بارهنگ را با یک لیوان عرق نعناع در حال جوش ترکیب کرده و نصف لیوان آن را صبح و نصف دیگر آن را شب ها به همراه یک قاشق چایخوری عسل میل کنید. 

  • از نوشیدن آب در بین غذا و بطور کلی نوشیدن آب سرد پرهیز کنید. بهتر است نیم ساعت قبل یا دو ساعت بعد از وعده غذایی آب ولرم بنوشید. 

  • از مصرف غذا و نوشیدنی های سوداوی مانند لبنیات پاستوریزه، نوشابه و سودا، چای سیاه، غذای کنسروی و فست و فودی، غذا های سرخ کردنی، سرکه، رب و انواع سس، چیپس و پفک، شکلات، کاکائو، عدس، ماهی دودی، غذا های نمکی، شیرینی جات مصنوعی و .. به مدت حداقل 2 ماه پرهیز کنید. در صورت مصرف مواد غذایی که طبیعت سردی دارند آن ها را با مصلح استفاده کنید. برای مثال شیر را همراه با عسل یا خرما میل کنید.

  • در صورتی که علت سوزش معده از سودا باشد، استفاده از شربت سکنجبین و مربا هلیله مفید خواهد بود. 

  • نوشیدن دم کرده بابونه، دن کازرون، رازیانه و بادرنجبویه به همراه نبات یا عسل برای تسکین سوزش معده مفید است. 

  • مصرف کنجد و نبات پودر شده نیز می تواند برای برطرف کردن ترشی و رطوبت معده بسیار مفید باشد. 

  • معجزه دمنوش های گیاهی؛ در صورت ابتلا به زخم معده نوشیدن دم کرده پنیرک و ختمی یک ساعت بعد از غذا می تواند به کاهش ورم و التهاب معده کمک کند. همچنین مصرف فالوده سیب درختی و شربت عسلاب نیز برای تسکین درد و سوزش  ناشی از زخم معده بسیار مفید است. 

حتما بخوانید: انواع عفونت و التهاب گوارش + درمان در طب سنتی

درمان سوزش معده با دارو گیاهی بلغم زدا

همچنین می توانید بعد از مشورت با پزشک طب سنتی از قرص بلغم نیاک نسخه دکتر کردافشاری و یا شربت آنتی بلغم نسخه دکتر خیراندیش برای درمان غلبه بلغم معده استفاده کنید.

برای اطلاعات بیشتر در رابطه با قرص بلغم نیاک بر روی این لینک کلیک کرده و برای آشنایی با خواص شربت آنتی بلغم دکتر خیراندیش نیز این لینک را مطالعه کنید. 

 

درمان سوزش معده با شربت کامناب 

شربت کام ناب فرآورده گیاهی از شرکت داروسازی یاش فارمد ایرانیان است که بر اساس نسخه های طب سنتی برای تسکین و درمان اسپاسم معده، سوء هاضمه، سوزش معده، نفخ، سوزش سر دل، زخم معده و .. به بیماران تجویز می شود. شربت کام ناب یکی از موثرترین شربت های گیاهی برای تسکین مشکلات معده و گوارش است و مانند آب روی آتش همه درد ها را برطرف می کند. ترکیبات شربت کام ناب شامل رازیانه، میخک، بابونه، دارچین، کرفس، زعفران و .. است و در تهیه آن از هیپ گونه ماده شیمیایی استفاده نشده است. 

بنابراین درصورتی که از مشکل سوء هاضمه و سوزش معده بعد از غذا رنج می برید، شربت کام ناب می تواند به شما برای تسکین ناراحتی های ناشی از مشکلات معده و گوارش کمک کند. 

 

درمان های خانگی سوزش معده

انجام اقدامات زیر ممکن است به کاهش و جلوگیری از احساس سوزش در معده کمک کند:

حذف غذاهای محرک مانند غذا های تند، چرب، سرخ کردنی و کنسروی
کاهش استرس و اضطراب
محرک های رایج معده عبارتند از:

لبنیات
گلوتن
کافئین
الکل
غذای سرخ شده
غذای چرب
شکلات
مرکبات
سیر، تره فرنگی و پیاز
بادمجان، فلفل دلمه ای و گوجه فرنگی 

سایر نکات پیشگیری عبارتند از:

کاهش مصرف الکل
یافتن راه هایی برای کاهش استرس و اضطراب
اجتناب از مصرف وعده های غذایی در اواخر شب و قبل از خواب
خوردن وعده های غذایی کوچکتر
بالا بردن سر با بالش های اضافی در شب
حفظ وزن در محدوده سالم

چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد؟

یک بار سوء هاضمه معمولاً دلیلی برای نگرانی نیست. با این حال، هر کسی که علائم مداوم را تجربه می کند (مانند سوزش معده که برای مدت طولانی ادامه دارد یا در طول روز عود می کند) باید به پزشک مراجعه کند.
همچنین اگر کاهش وزن بدون دلیل، احساس سیری یا کاهش اشتها به مدت طولانی برای شما رخ می دهد، بهتر است با پزشک متخصص مشورت کنید.