آش و سوپ به عنوان یک وعده نسبتا سبک و مقوی در طب سنتی از جایگاه ویژه ای برخوردار است و به همین دلیل در انواع رژیم های غذایی خوردن آن به افراد توصیه می شود. تنوع بالای آش و سوپ موجب شده است که هر فردی با هر نوع ذائقه ای طرفدارش باشد و از خوردن آن لذت ببرد. 
همچنین در هنگام بیماری نیز به دلیل داشتن انواع ویتامین و مواد مغذی و در عین حال سبک بودن آن برای هضم در دستگاه گوارش بهترین گزینه غذایی خواهد بود. 
به همین جهت قصد داریم در این مطلب طرز تهیه برخی از سوپ و آش های پرطرفدار را با شما در میان بگذاریم، این دستورالمعل ها مطابق با نسخه های طب سنتی دکتر کردافشاری تهیه شده و در اختیار شما عزیزان قرار گرفته است. 

حتما بخوانید: طرز تهیه انواع حلیم در طب سنتی

طرز تهیه آش جو در طب سنتی 

مواد مورد نیاز: 

2 پیمانه جو بدون پوست 
½ پیمانه نخود
½ پیمانه عدس
½ پیمانه لوبیاچیتی
½ پیمانه ماش
½ پیمانه لوبیا سفید
½ پیمانه لوبیا قرمز 
½ پیمانه لوبیا چشم بلبلی 
2 عدد پیاز متوسط
1 قاشق غذاخوری پونه کوهی 
1 کیلوگرم سبزی آش تازه تا 50 تا 100 گرم سبزی آش خشک 
200 گرم گردو چرخ شده 
1 کیلوگرم کشک محلی سابیده شده 
نمک، فلفل، زردچوبه، دارچین، زنجبیل، زیره، آویشن و گلپر سابیده شده به مقدار دلخواه 
10 قاشق غذاخوری روغن زیتون 

دستور العمل آش جو سنتی   

در ابتدا حبوبات گفته شده را از شب قبل بخیسانید و بعد از 24 ساعت آب آن را دور ریخته و در قابلمه با مقدار مناسبی آب (روی سطح حبوبات را کامل بپوشاند) بر روی حرارت زیاد قرار دهید تا آب بجوش آید، سپس حرارت را ملایم کنید و اجازه دهید حبوبات به آرامی پخته شوند. بعد از کمی پخت حبوبات، پیاز خرد شده و ادویه ها را به آن اضافه کنید. هنگامی که حبوبات بطور کامل پخته شد سبزی آش را اضافه کنید و مدام هم بزنید تا ته نگیرد. در اواخر پخت نصف قاشق پونه را اضافه کنید. وقتی که آش جا افتاد حرارت را خاموش کرده و در ظرف مناسب سرو کنید. سپس کشک سابیده و باقیمانده پونه را نیز با هم ترکیب کرده و همراه با روغن زیتون، گردو و گلپر بر روی آش بریزید. همچنین توصیه می شود بعد از خوردن این آش 2 عدد خرما میل کنید. 

حتما بخوانید: طرز تهیه انواع شربت در طب سنتی

طرز تهیه آش آلو سنتی 

آش آلو مناسب فصل تابستان است و برای کاهش تب بسیار مفید خواهد بود. 

مواد مورد نیاز 

نصف لیوان برنج 
نصف لیوان ماش
یک لیوان آلوبخارا
1 لیوان شیره بادام شیرین 
نمک و فلفل و زردچوبه به مقدار لازم 

طرز تهیه 

ماش و برنج را همراه با مقدار مناسبی آب بپزید. آلو های تازه یا آلو خشک را جداگانه بجوشانید و سپس آن ها را از صافی رد کرده و هسته های آن را خارج کنید. در مرحله بعد شیره بادام شیرین را همراه با آب آلو هایی که گرفید به ماش و برنج اضافه کنید. ادویه های را نیز اضافه کرده و اجازه دهید تا آش جا بیفتد. این آش را می توانید همراه با اسفناج یا کدو و یا خرفه نیز تهیه کنید. 

حتما بخوانید: طرز تهیه انواع پلو در طب سنتی

طرز تهیه نخودآب در طب سنتی 

نخودآب غذایی بسیار مقوی است که برای تقویت قوای جسمانی، افزایش میل و قوای جنسی، تقویت سیستم ایمنی و درمان ضعف عمومی بدن توسط پزشکان طب سنتی به بیماران تجویز می شود. 

مواد مورد نیاز: 

200 گرم از هر نوع گوشت دلخواه (گوشت بره، جوجه مرغ، بلدرچین یا کبک) 
2 لیوان نخود 
1 عدد پیاز متوسط
2 تا 3 قاشق غذاخوری روغن زیتون یا ارده کنجد 
ادویه های گرم مانند نمک، فلفل، دارچین و زیره به مقدار لازم و دلخواه 

دستورالعمل تهیه 

نخود ها را 24 تا 48 ساعت در آب بخیسانید ( هر چند ساعت یک بار آب نخود ها را تعویض کنید). در مرحله بعد نخود هایی که از قبل خیساندید را همراه با گوشت، پیاز، و کمی آب بپزید. در مرحله اخر ادویه ها را اضافه کرده و شعله را ملایم کنید و اجازه دهید نخوداب جا بیفتد. در انتها روغن زیتون یا ارده کنجد را اضافه کرده و میل کنید.  

حتما بخوانید: طرز تهیه انواع دسر و شیرینی مقوی در طب سنتی

طرز تهیه آش انار در طب سنتی 

آش انار برای از بین بردن حرارت معده و همچنین تب های گرم بسیار مفید است. همچنین خوردن این وعده غذایی مقوی به افرادی که خونریزی قاعدگی آن ها رقیق و همراه با سوزش است نیز توصیه می شود.

مواد لازم: 

1 لیوان برنج 
1 لیوان آب انار 
1 لیوان آب به شیرین 
3 قاشق غذاخوری روغن بادام شیرین 
هل، نعنا تازه و دارچین به مقدار لازم 

دستورالعمل تهیه 

برنج را همراه با مقدار مناسبی آب نیم پز کنید و سپس آب انار شیرین و آب به را به آن اضافه کنید (جایگزین: اب انار ترش و کمی قند). کمی روغن بادام شیرین اضافه کنید و در مرحله آخر پخت نیز نعنا و هل و دارچین را به آن اضافه کنید. 

طرز تهیه آش پاچه 

مزاج این آش معتدل است و موجب تولید اخلاط مفید در بدن می شود. آش پاچه به افراد بیمار و یا کسانی که دچار شکستگی استخوان هستند توصیه می شود. همچنین توجه داشته باشید که این وعده غذایی برای افراد بلغمی مناسب نیست. 

مواد لازم 

1 دست پاچه گوسفندی یا گاو
1 لیوان نخود 
نصف لیوان برنج 
نمک، فلفل، دارچین، زعفران و روغن به مقدار لازم 

دستورالعمل تهیه 

پاچه را تمیز کرده و خوب بشویید. در مرحله بعد آن را به همراه آب بر روی حرارت قرار دهید و بپزید. در حین پخت کف تشکیل شده روی آن را بردارید. بعد از تمام شدن کف ها، پاچه را از قابلمه خارج کرده و در روغن حیوانی تفت دهید. سپس پیاز، نمک، دارچین، نخود و آب را اضافه کرده و حرارت را ملایم کنید تا بپزد. بعد از 1 ساعت برنج را اضافه کنید و وقتی برنج پخت زعفران، نمک و فلفل را به قابلمه اضافه کرده و بعد از 10 دقیقه از روی حرارت بردارید. 

حتما بخوانید: طرز تهیه انواع کیک و شیرینی با جودوسر

طرز تهیه کله جوش (کال جوش) در طب سنتی

مواد لازم: 

150 گرم روغن 
200 گرم کشک 
2 عدد پیاز متوسط
یک قاشق غذاخوری از ترکیب نعنا خشک، فلفل، زردچوبه و نمک 
100 گرم مغز گردو آسیاب شده

دستورالعمل تهیه 

ابتدا پیاز را در یک قابلمه متوسط ریز خرد کرده و با روغن سرخ کنید تا طلایی شود. سپس نمک و فلفل و زردچوبه اضافه کنید و کمی تقت دهید. در مرحله بعد نعنا خشک و گردو های آسیاب شده را اضافه کنید. همه مواد را خوب با هم ترکیب کنید تا خامی گردو از بین برود و عطر ادویه ها آزاد شود. حالا 1 تا 2 لیوان آب به مواد اضافه کنید اجازه دهید 10 تا 15 دقیقه جوش بخورد. در مرحله آخر کشک را با یک لیوان آب رقیق کرده و به مواد اضافه کنید. حرارت را ملایم کنید تا زمانی که کناره های قابلمه شروع به جوش های ریز کرد. در این حالت حرارت را خاموش کرده و کله جوش را سرو کنید. کال جوش غذایی است که معمولا بشکل تلیت خورده می شود، بنابراین می توانید در کنار آن نان خشک سرو کنید.

منبع: کتاب تغذیه در طب ایرانی اسلامی، دستور تهیه غذا های سالم و مفید، دکتر کردافشاری