فواید شیر های گیاهی در طب سنتی + طرز تهیه

معرفی انواع شیر های گیاهی در طب سنتی  

شیر های گیاهی به آن دسته نوشیدنی هایی گفته می شود که از غلاتی چون جو دوسر، کینوا و ... و مغزیجاتی چون مغز بادام، فندق، پسته، بادام هندی، گردو ... تهیه می شوند. 
شیر های گیاهی برای همه افراد بویژه کسانی که به لاکتوز و لبنیات حساسیت دارند و یا از رژیم های غذایی گیاه خواری پیروی می کنند، توصیه می شوند.

این نوع نوشیدنی ها از کالری بسیار کمی برخوردار بوده و سرشار از ویتامین و مواد معدنی هستند. بنابراین از جایگاه ویژه ای در رژیم های غذایی سالم خوری و کاهش وزن برخوردار می باشند.
در ادامه این مطلب قصد داریم که به معرفی محبوب ترین شیر های گیاهی و طرز تهیه آن ها بپردازیم.

انواع شیر های گیاهی در طب سنتی

• شیر بادام

شیر بادام یک نوشیدنی مغذی و کم کالری است که امروزه در میان عموم بسیار محبوب شده است.

شیر بادام بوسیله مخلوط کردن بادام آسیاب شده با آب و سپس فیلتر کردن آن حاصل می شود. بعد از این فرآیند محصولی ایجاد می شود که شباهت زیادی به شیر داشته و طعمی شبیه به مغزیجات دارد.
معمولاً مواد مغذی اضافی مانند کلسیم، ریبوفلاوین، ویتامین E و ویتامین D به آن افزوده می شود تا محتوای تغذیه ای آن تقویت شود.
این شیر برای کسانی که نمی توانند یا نمی خواهند شیر گاو را استفاده کنند و همچنین برای افرادی که طعم آن را دوست ندارند، گزینه بسیار مناسبی خواهد بود.

طرز تهیه شیر بادام به 3 روش محبوب در طب سنتی

• شیر بادام؛ روش اول

مواد لازم

50 گرم بادام خام
3 قاشق غذاخوری عسل طبیعی
3 لیوان آب سرد

طرز تهیه: 

بادام ها را از شب قبل در آب بخیسانید تا نرم شوند و پوست آن ها راحت جدا شود.
بادام های پوست کنده شده را در مخلوط کن ریخته و آب و عسل را به آن اضافه کنید. به مدت 2 تا 3 دقیقه با یکدیگر مخلوط کرده و سپس از صافی رد کنید. شیر بادام شما آماده است. 
شیر بادام خانگی به مدت 3 روز در یخچال قابل نگهداری خواهد بود.
این نوشیدنی بسیار گوارا است و فواید زیادی برای تقویت مغز و رشد کودکان و نوجوانان دارد.

• شیر بادام؛ روش دوم

مواد لازم: 

50 گرم بادام خام
10 عدد بادام هندی خام
3 قاشق غذاخوری عسل طبیعی
3 لیوان شیر یا آب

طرز تهیه: 

بادام ها را از شب قبل در آب بخیسانید تا نرم شوند و پوست آن ها راحت جدا شود.
بادام های پوست کنده شده و بادام هندی را در مخلوط کن ریخته و آب و عسل را به آن اضافه کنید. به مدت 2 تا 3 دقیقه با یکدیگر مخلوط کرده و سپس از صافی رد کنید. شیر بادام شما آماده است. 
این نوشیدنی از چربی مفید و بالایی برخوردار است و موجب افزایش انرژی خواهد شد. برای رشد کودکان و نوجوانان بسیار مفید است و توصیه می شود در وعده صبحانه یا به عنوان میان وعده استفاده شود.

• شیر بادام؛ روش سوم

نصف پیمانه بادام خام
2 پیمانه آب سرد
4 قاشق غذاخوری شیره انگور
2 قاشق مرباخوری گلاب
4 عدد هل

طرز تهیه:

بادام ها را از شب قبل در آب بخیسانید تا نرم شوند و پوست آن ها راحت جدا شود.
بادام های پوست کنده شده را همراه با هل در مخلوط کن ریخته و آب، گلاب و شیره انگور را به آن اضافه کنید. به مدت 2 تا 3 دقیقه با یکدیگر مخلوط کرده و سپس از صافی رد کنید. شیر بادام شما آماده است.
این نوشیدنی برای کم خونی بسیار موثر است و از ضعف جسمانی جلوگیری خواهد کرد.

خواص شیر بادام 

شیر بادام نوشیدنی کم کالری است

کالری شیر بادام بسیار کمتر از شیر گاو است. برخی افراد این موضوع را گیج کننده می دانند، زیرا بادام دارای کالری و چربی زیادی است. با این وجود، به دلیل نحوه فرآوری شیر بادام، فقط قسمت بسیار کمی از بادام در محصول نهایی وجود دارد. این برای افرادی که قصد کاهش کالری مصرفی و کاهش وزن را دارند، بسیار مناسب است.

یک فنجان (240 میلی لیتر) شیر بادام شیرین شده حاوی حدود 30-50 کالری است، در حالی که همان مقدار شیر لبنی حاوی 146 کالری است. این بدان معناست که شیر بادام حاوی 65-80٪ کالری کمتر نسبت به شیر است.

محدود کردن کالری دریافتی روشی موثر برای کاهش وزن است، به ویژه اگر با ورزش ترکیب شود. بنابراین اگر می خواهید وزن خود را کاهش دهید، به راحتی با جایگزین کردن دو یا سه وعده لبنی با شیر بادام در روز، منجر به کاهش کالری روزانه خود تا 348 کالری خواهید شد.

نکته: به خاطر داشته باشید که انواع تجاری شیرین شده آن می تواند کالری بسیار بالاتری داشته باشد، زیرا حاوی قندهای اضافه شده خواهد بود. علاوه بر این، در نسخه های خانگی فیلتر نشده ممکن است مقدار بیشتری بادام در آن باقی بماند، بنابراین می تواند کالری بالاتری نیز داشته باشد.

شیر بادام نوشیدنی با قند کم

انواع شیرین نشده شیر بادام از قند پایینی برخوردار است. 
یک فنجان (240 میلی لیتر) شیر بادام تنها حاوی 1 تا 2 گرم کربوهیدرات بوده که بیشتر آن فیبر غذایی است. بنابراین در مقایسه با 1 فنجان (240 میلی لیتر) شیر لبنی که حاوی 13 گرم کربوهیدرات قندی است، قند بسیار کمتری دارد.

شیر بادام سرشار از ویتامین E است

بادام به طور طبیعی سرشار از ویتامین E است و 37 درصد از ویتامین E مورد نیاز روزانه بدن با مصرف تنها 28 گرم بادام تأمین شود. 
بنابراین، شیر بادام منبع طبیعی از ویتامین E خواهد بود که بین 20 تا 50 درصد نیاز روزانه شما به ویتامین E را برطرف خواهد کرد. به همین دلیل در مقایسه با شیر لبنی که فاقد ویتامین E است گزینه مناسب تری خواهد بود.
ویتامین E یک آنتی اکسیدان قدرتمند است که با التهاب و استرس در بدن مقابله کرده و به محافظت بدن در برابر بیماری های قلبی و سرطانی کمک می کند. این ویتامین همچنین اثرات مفیدی بر سلامت مغز، استخوان و بینایی چشم ها خواهد داشت.

شیر بادام به طور طبیعی بدون لاکتوز است

عدم تحمل لاکتوز شرایطی است که در آن افراد قادر به هضم لاکتوز یا همان قند موجود در شیر لبنی نیستند.

علت آن کمبود لاکتاز است، آنزیمی که مسئول تجزیه لاکتوز به شکل قابل هضم تر است. این کمبود ممکن است در اثر ژنتیک، افزایش سن یا برخی از شرایط پزشکی ایجاد شود.

عدم تحمل لاکتوز می تواند انواع مختلفی از علائم ناخوشایند از جمله درد معده، نفخ و گاز را ایجاد کند. برآورد شده است که عدم تحمل لاکتوز تا 75٪ از افراد در سراسر جهان را تحت تأثیر قرار می دهد. 
از آنجا که شیر بادام به طور طبیعی فاقد لاکتوز است، برای افرادی که عدم تحمل لاکتوز دارند جایگزین مناسبی خواهد بود.

لبنیات و گیاه خواری

شیر بادام کاملاً گیاهی است و باعث می شود برای گیاهخواران و سایر افرادی که به دلایل مختلف از محصولات لبنی پرهیز می کنند مناسب باشد. همچنین برای افرادی که آلرژی لبنی دارند نیز گزینه مناسبی خواهد بود. 

شیر بادام حاوی فسفر کم و مقدار متوسطی از پتاسیم است

افرادی که به بیماری مزمن کلیه مبتلا هستند، به دلیل وجود مقادیر بالایی از پتاسیم و فسفر در شیر اغلب از مصرف لبنیات اجتناب می کنند. شیر بادام دارای مقادیر بسیار کمتری از این مواد مغذی است و جایگزین مناسب شیر برای این افراد خواهد بود.

افزودن شیر بادام یا شیر های گیاهی به رژیم غذایی بسیار آسان است 

از شیر بادام به هر روشی که می توان از شیر لبنی معمولی استفاده کرد، می توان استفاده کرد.

در زیر چند ایده در مورد چگونگی اضافه کردن آن به رژیم غذایی آورده شده است:

به عنوان یک نوشیدنی مغذی و گوارا

در غلات یا جو دوسر هنگام صبحانه

در چای، قهوه یا شکلات داغ 

در اسموتی ها

در پخت و پز، مانند دستور العمل های کلوچه و پنکیک

در سوپ ها و سس ها

در بستنی های خانگی 

• شیر گردو 

گردو از نظر گیاه شناسی یک آجیل نیست، بلکه دانه خوراکی یک نوع میوه سخت پوست است. رایج ترین گونه گردو،  گردو فارسی و انگلیسی است که از ایران منشا گرفته و به اروپا گسترش می یابد. همچنین گردو سیاه نیز وجود دارد که بومی آمریکای شمالی است.
گل ها و سبزیجات هرگز نباید در مجاورت درختان گردو کاشته شوند زیرا آنها مواد شیمیایی را در خاک اطراف ترشح می کنند که از رشد گیاهان جلوگیری خواهند کرد.
گردو را می توان در انواع آب نبات، ترشی، کره مغز ها و دیگر محصولات پخته شده قرار داد یا به عنوان ماده اصلی غذاهایی مانند خورشت فسنجان یا پای گردو استفاده کرد.
در طب سنتی، گردو یکی از 38 ماده ای است که برای تهیه دارو های تقویت سیستم ایمنی از آن استفاده می شود. 

طرز تهیه شیر گردو

مواد لازم:

50 گرم مغز گردو سالم 
3 قاشق غذاخوری عسل
3 لیوان آب سرد

طرز تهیه 

طرز تهیه این شیر نیز همانند شیر بادام است. به این صورت که از شب قبل گردو ها را در آب خیسانده تا نرم شوند. سپس همراه با عسل و آب سرد در مخلوط کن ریخته و به مدت 3 دقیقه با یکدیگر مخلوط کنید. ترکیب را از صافی رد کرده و در ظرف مناسب بریزید. 
شیر گردو به مدت 3 روز در یخچال قابل نگهداری است.
شیر گردو نوشیدنی آرامبخش است که به رفع مشکلات بی خوابی کمک می کند. به همین دلیل توصیه می شود قبل از خواب یک لیوان از آن را به آرامی و جرعه جرعه بنوشید بطوریکه نوشیدن آن 10 دقیقه به طول بیانجامد. 

نکته: کسانی که به بیماری صرع، جوش های پوستی و سردرد مبتلا هستند از مصرف شیر گردو خودداری کنند.

خواص شیر گردو

شیر گردو، سرشار از چربی های اشباع نشده به ویژه اسیدهای چرب امگا 3 است که برای سلامت قلب و عروق بسیار مفید هستند.
شیر گردو دارای کربوهیدرات کم و چربی و پروتئین بالا است.
شیر گردو به ثابت نگه داشتن سطح قند خون کمک می کند و سرشار از آنتی اکسیدان هایی است که از بروز التهاب در بدن جلوگیری می کنند.

شیر گردو منبع غنی از از فیبر است

یک اونس گردو دارای 2 گرم فیبر است که باعث رشد باکتری های مفید روده و کنترل وزن می شود.

مصرف اسموتی های حاوی شیر گردو باعث کاهش اشتها و گرسنگی می شود و در مقایسه با نوشیدنی های دیگر دارای مواد مغذی بیشتر و کالری کمتر است.

• شیر پسته 

پسته نوعی مغز درختی است که فواید بی شماری برای سلامتی دارد. پسته منبع عالی پروتئین، آنتی اکسیدان و فیبر است.
منابع تحقیقاتی معتبر نشان می دهد که مردم هزاران سال است که پسته می خورند. امروزه از پسته در غذاهای مختلف از سالاد گرفته تا بستنی استفاده می شود.

طرز تهیه شیر پسته

مواد لازم:

50 گرم مغز پسته خام و تازه
3 قاشق غذاخوری عسل یا شیره انگور
3 لیوان آب سرد

طرز تهیه:

طرز تهیه این شیر نیز همانند شیر بادام است. به این صورت که از شب قبل پسته ها را در آب خیسانده تا نرم شوند. سپس همراه با عسل و آب سرد در مخلوط کن ریخته و به مدت 3 دقیقه با یکدیگر مخلوط کنید. ترکیب را از صافی رد کرده و در ظرف مناسب بریزید. 
شیر پسته به مدت 3 روز در یخچال قابل نگهداری است.
شیر پسته نوشیدنی خوش عطر و گوارا است و برای بیمارانی که به کمبود آهن مبتلا هستند بسیار مفید و مناسب خواهد بود.

خواص شیر پسته 

شیر پسته غنی از مواد مغذی است

این نوشیدنی سرشار از ویتامین ها و مواد مغذی است. شیر پسته حاوی مقادیر مناسبی از ویتامین B6 است، که در بهبود متابولیسم پروتئین و رشد شناختی در بدن نقش حیاتی دارد.

شیر پسته کم کالری است 

پسته یکی از کم کالری ترین آجیل ها است، به این معنی که افراد می توانند با خوردن پسته از فواید آجیل برای سلامتی بهره مند شوند و در عین حال راحت تر در بازه کالری روزانه خود باقی بمانند.

شیر پسته سرشار از آنتی اکسیدان است

آنتی اکسیدان ها موادی هستند که نقش مهمی در سلامتی دارند. آنها با جلوگیری از آسیب به سلولهای بدن، خطر سرطان، التهاب و سایر بیماری ها را کاهش می دهند. آجیل و دانه ها حاوی چندین ترکیب آنتی اکسیدانی هستند، اما مقادیر بیشتری از برخی آنتی اکسیدان ها در پسته نسبت به سایر مغزها وجود دارد.

پسته دارای بالاترین سطح آنتی اکسیدان است از جمله:

γ-توکوفرول
فیتواسترول ها
کاروتنوئیدهای گزانتوفیل
این مواد دارای اثرات آنتی اکسیدانی و ضد التهابی بسیار قدرتمندی هستند.
بنابراین نوشیدن شیر پسته می تواند در دریافت آنتی اکسیدان ها نقش اساسی داشته باشد.

شیر پسته برای سلامتی چشم مفید است

پسته به کاهش خطر بیماری های چشمی کمک می کند.
آنتی اکسیدان هایی با نام لوتئین و زاگزانتین برای سلامت چشم ضروری هستند و پسته منبع غنی و مورد اعتماد از هر دو ماده است.
طبق تحقیقات انجمن بینایی سنجی آمریکا، لوتئین و زاگزانتین احتمال ابتلا به بیماری های چشم از جمله دژنراسیون ماکولا (AMD) و آب مروارید را کاهش می دهد.

شیر پسته برای سلامت روده مفید است

همه آجیل ها سرشار از فیبر هستند، که با کمک به انتقال غذا در روده و جلوگیری از یبوست، سیستم هضم را بهبود می بخشند. با مصرف شیر پسته می توانید سلامت دستگاه گوارش خود را ارتقا دهید.

شیر پسته مناسب برای گیاهخواران 

پسته دارای مقادیر مناسبی از پروتئین است و حاوی آمینو اسیدهای اساسی که عناصر سازنده پروتئین هستند می باشد. مقدار این آمینو اسید ها در پسته بیشتر از گردو و بادام است.

شیر پسته به سلامت قلب و عروق کمک می کند

پسته به دلیل کاهش سطح کلسترول به کاهش بیماری های قلب و عروقی کمک کند. بطور کلی منجر به کاهش قابل توجه فشار خون در افراد مبتلا به دیابت نوع 2 می شود. 

شیر پسته برای تعادل قند خون مفید است

پسته دارای شاخص گلیسمی پایین است، بنابراین در صورت استفاده باعث افزایش شدید قند خون نمی شود. خوردن پسته یا شیر پسته به عنوان میان وعده برای کاهش سطح قند خون، فشار خون، چاقی و نشانگرهای التهابی مفید است.

افسانه ها درباره پسته

برخی از افراد ممکن است به دلیل افسانه های رایج و مختلفی که درباره پسته وجود دارد، از خوردن پسته خودداری کنند:

• باور غلط 1: پسته شما را چاق می کند

افراد ممکن است از پسته و سایر مغزها اجتناب کنند زیرا معتقدند این مواد در افزایش وزن نقش دارند.
هنگامی که از پسته و سایر مغزیجات به عنوان بخشی از یک رژیم غذایی سالم و بصورت کنترل شده استفاده شود، در واقع می تواند ب کاهش وزن و تناسب اندام نیز کمک کند.

• باور غلط 2: پسته سرشار از سدیم است

مصرف آجیل و پسته نمکی می تواند مصرف سدیم روزانه را افزایش دهد. انتخاب مغزهای بدون نمک میزان سدیم مصرفی را کاهش می دهد.

• باور غلط 3: خوردن پسته به عنوان میان وعده اشتهای شما را از بین می برد 

راه حل این مشکل این است که مغزیجاتی مانند پسته و بادام را با فاصله طولانی از وعده های غذایی خود مصرف کنید تا در اشتها شما اختلال ایجاد نشود.

• شیر فندق

مصرف شیر فندق از آسیب های سلولی جلوگیری می کند. در واقع پوست فندق 3 برابر گردو، 7 برابر شکلات تلخ، 10 برابر اسپرسو و 25 برابر توت سیاه ظرفیت آنتی اکسیدانی دارد. 
30 گرم فندق 21٪ از نیاز روزانه فرد به ویتامین E را تأمین می کند. ویتامین E یک ویتامین محلول در چربی است که برای محافظت در برابر حملات رادیکال های آزاد مفید بوده و به افزایش طول عمر کمک می کند.
شیر فندق می تواند به کاهش خطر بیماری های قلبی و عروقی منجر شود. مطالعات نشان می دهد یک رژیم غذایی غنی از فندق (شامل 18-20٪ کالری دریافتی روزانه) به مدت 4 هفته باعث بهبود قابل توجه عملکرد اندوتلیال، کاهش تری گلیسیریدها و کلسترول LDL و همچنین افزایش سطح HDL در مقایسه با رژیم های غذایی دیگر می شود.

شیر فندق به بهبود سطح قند خون کمک می کند

تحقیقات نشان می دهد مصرف روزانه 7.5 گرم فندق در افراد بزرگسال مبتلا به سندرم متابولیک، منجر به کاهش چشمگیر انسولین ناشتا و کاهش مقاومت به انسولین در مقایسه با افراد دیگر می شود.

طرز تهیه شیر فندق 

مواد لازم:

50 گرم مغز فندق خام
3 قاشق غذاخوری عسل یا شیره انگور
3 لیوان آب سرد

طرز تهیه: 

طرز تهیه این شیر نیز همانند شیر بادام است. به این صورت که از شب قبل فندق ها را در آب خیسانده تا نرم شوند. سپس همراه با عسل و آب سرد در مخلوط کن ریخته و به مدت 3 دقیقه با یکدیگر مخلوط کنید. ترکیب را از صافی رد کرده و در ظرف مناسب بریزید. 
شیر فندق به مدت 3 روز در یخچال قابل نگهداری است.
شیر فندق نوشیدنی گوارا و خوش طعمی است که مصرف 2 تا 3 لیوان آن در روز به تقویت مغز، کاهش فشار خون و بهبود مشکلات گوارشی کمک شایانی خواهد کرد. 

• طرز تهیه شیر مخصوص نیروزا

مواد مورد نیاز:

20 عدد مغز بادام خام
4 عدد مغز گردو
15 عدد مغز پسته خام
5 عدد بادام هندی
10 عدد چلغوز خام 
3 قاشق غذاخوری عسل طبیعی
7 عدد خرما رسیده 
1 قاشق غذاخوری کنجد خام
1 قاشق غذاخوری پودر نارگیل
5 لیوان آب یا شیر سرد
نصف قاشق چای خوری زعفران

طرز تهیه: 

مغز بادام ها را به مدت یک شبانه روز در آب ولرم خیس کنید و سپس پوست بادام ها را جدا کنید. هسته خرما ها را جدا کرده و چلغوز ها را نیز از پوست جدا کنید. حال تمام مواد را در مخلوط کن ریخته و با یکدیگر مخلوط کنید. سپس ترکیب بدست آمده را از صافی رد کرده و در ظرف مناسب بریزید و در یخچال نگهداری کنید. شیر نیروزا بین 3 تا 4 روز در یخچال قابل نگهداری است.
 

بطور کلی شیر های گیاهی که از مغزیجات گرفته می شوند فاقد گلوتن بوده و غنی از ویتامین، چربی های مفید و مواد معدنی هستند. بنابراین گنجاندن آن ها در رژیم غذایی خالی از لطف نخواهد بود.