آشنایی با خواص روغن اسطوخودوس

تاریخچه روغن اسطوخودوس

اسطوخودوس (Lavandula angustifolia) گیاهی همیشه سبز است که بیش از 2500 سال است که بیشترین اسانس را در جهان تولید کرده است. اسطوخودوس که در آب و هوای اقیانوسی با زمین های خشک، صخره ای و شنی رشد می کند، در منطقه مدیترانه، اروپا، آفریقا، جزایر قناری، خاورمیانه و هند یافت می شود.
اعتقاد بر این است که نام اسطوخودوس از کلمه لاتین "lavare" به معنی "شستن" گرفته شده است، زیرا به دلیل داشتن عطر و بوی مطلوب اغلب برای حمام و شستن لباس ها از آن استفاده می شده است. 
اسطوخودوس همچنین به دلیل رایحه ای آرام بخشی که دارد موجب آرامش جسمی و روحی می شود و به همین دلیل در انواع محصولات آروماتراپی از آن استفاده می شود. 
طبق متون باستانی، اسطوخودوس برای تمیز کردن زخم و بریدگی‌ها و تسکین کبودی‌ها، تحریکات پوستی و همچنین برای معطر کردن هوای محیط در مکان های مذهبی استفاده می‌ شده است. دیگر کاربردهای تاریخی روغن اسطوخودوس شامل مومیایی کردن و عطرسازی برای مصریان بود، در حالی که رومی ها از آن برای آشپزی و حمام استفاده می کردند.

فواید روغن اسطوخودوس

اسانس و روغن اسطوخودوس برای از بین بردن باکتری‌های مضر، تسکین اسپاسم عضلانی، رفع نفخ و اسپاسم، ضد عفونی کردن و تسکین پوست ملتهب، بهبود سریع پوست تحریک‌شده و زخم‌شده و درد های عضلانی کاربرد دارد. 

روغن اسطوخودوس برای ماساژ و آروماتراپی

این آرام بخش ملایم هنگامی که در رایحه درمانی استفاده می شود، با آرام کردن امواج مغزی به کاهش استرس و اضطراب کمک می کند، همچنین گفته می شود که سطح هورمون کورتیزول را که به افزایش استرس منجر می شود را، کاهش می دهد. 
از آنجایی که کورتیزول منجر به کاهش ایمنی بدن نیز می شود، می تواند بدن را در برابر بیماری های ضعیف کند. بنابراین کاهش آن با نوشیدن دم کرده اسطوخودوس و یا استشمام عطر آن در فضای محیط منجر به کاهش ترشح این هورمون خواهد شد. 
اعتقاد بر این است که اسطوخودوس با کمک به تعادل هورمون‌ها، به کاهش تنش های عصبی کمک کرده و بر اساس شواهد تجربی، برای کاهش احساس افسردگی در برخی افراد بسیار موثر عمل می کند. با توجه به خواص آرام بخش و تسکین دهنده ای که دارد، می تواند به عنوان یک خواب آور برای کسانی که از بی خوابی رنج می برند، عمل کند.

همانطور که نشان داده شد، اسانس اسطوخودوس دارای خواص درمانی زیادی است. از جمله:

در لوازم آرایشی و بهداشتی:

ضد عفونی کننده، ضد التهاب، دئودورانت، تسکین دهنده، تسکین دهنده

در آروماتراپی:

ضد افسردگی، ضد روماتیسمی، ضد اسپاسم، ضد احتقان، خوشبو کننده، آرام بخش، تسکین دهنده، آرامبخش اعصاب

خواص دارویی:

ضد عفونی کننده، ضد درد، ضد تشنج، ضد افسردگی، ضد روماتیسم، ضد اسپاسم، ضد التهاب، ضد ویروسی، ضد باکتری، ضد احتقان، تسکین دهنده، کاهش دهنده فشار خون، ضد ستفراغ، ادرارآور، ضد نفخ

کشت و برداشت اسطوخودوس با کیفیت

شرایط رشد گیاه اسطوخودوس به افزایش کیفیت اسانس و روغن استخراج شده از آن کمک می کند. این بدان معنی است که فصل، آب و هوا، سطح رطوبت و حتی میزان پوشش ابر بر کیفیت محصول نهایی تأثیر خواهد گذاشت، زیرا همه گیاهان در همه محیط ها مقاوم نیستند. کیفیت خاک نیز یک عامل اصلی در افزایش کیفیت است - به عنوان مثال، مقدار زیاد نیتروژن در خاک می تواند باعث بروز بیماری در گیاه اسطوخودوس شده و منجر به کاهش رشد گل شود.

شکوفه های اسطوخودوس از نظر شکل و اندازه متفاوت هستند و روی خوشه ها یا ساقه های بلند رشد می کنند. اسانس آنها را می توان در غدد میکروسکوپی در حلقه بیرونی گلبرگ های گل، حلقه داخلی گلبرگ های گل (تاج گل)، برگ ها و روی ساقه ها و شاخه ها یافت. مراحل رشد و نمو گل های اسطوخودوس متفاوت است و زمان ایده آل برای برداشت اسانس اسطوخودوس زمانی است که گل ها در شکوفه کامل هستند، یعنی به طور کامل رشد کرده اند. برداشت اسطوخودوس قبل از بلوغ کامل موجب کاهش کیفیت روغن و اسانس استخراج شده از آن می شود. برداشت دیر تر از موعد نیز موجب کاهش عطر و بو آن شده و کیفیت روغن و اسانس را کاهش می دهد. 

اسانس و روغن اسطوخودوس چگونه استخراج می شود؟

روغن اسطوخودوس به روش تقطیر تهیه می شود. بخش تقطیر در فرآیند تولید، ارزش روغن را تعیین می کند، زیرا فشار یا دمای اعمال شده به گل ها در طول فرآیند تقطیر به طور بالقوه می تواند ساختار مولکول های عطری را تغییر دهد و در نتیجه ترکیبات شیمیایی روغن را تغییر دهد. اگر روغن در مرحله پیش از تقطیر، با آب تماس پیدا کند، ممکن است کیفیت روغن و راندمان استخراج، هر دو تضعیف شود.

موارد استفاده از روغن اسطوخودوس

عطر اسطوخودوس آرامبخش است و و استشمام آن بر روی گیرنده های عصبی مغز تاثیر گذاشته و موجب آرامش اعصاب و بدن می شود. همچنین برای داشتن خواب آسوده می توانید چند قطره از اسانس اسطوخودوس را بر روی بالش بپاشید.
از طرفی توانایی اسطوخودوس در کاهش استرس عاطفی مانند اضطراب و قدرت آن در کاهش سردرد می تواند خلق و خو را بهبود ببخشد. اعتقاد بر این است که اسطوخودوس می تواند علائم تب یونجه را در صورت استنشاق عمیق کاهش دهد. 
از ترکیب اسانس اسطوخودوس و آب می توانید اسپری خوشبو کننده طبیعی و غیر سمی تهیه کنید تا موجب افزایش آرامش محیط خانه شود. همچنین می توانید کمی از آن را بر روی حوله های حمام اسپری کنید تا رایحه ای تازه و آرام بخش داشته باشند.

روغن اسطوخودوس برای پوست و مو

روغن اسطوخودوس که با روغن حامل رقیق شده و به صورت موضعی استفاده می شود، پوست ترک خورده و پیر را مرطوب می کند. خواص ضد عفونی کننده و ضد قارچی آن می تواند به کاهش خارش و تورم ناشی از نیش حشرات کمک کند. این ماده که دارای خواص ضد میکروبی است، تسکین دهنده سوختگی ها و بریدگی های جزئی، کاهش درد و مهار خونریزی و در عین حال از بین برنده باکتری ها از زخم است. 
روغن اسطوخودوس با خواص آنتی اکسیدانی قوی خود روند پیری را کند می کند و ظاهر اگزما و پسوریازیس را نیز بهبود می بخشد. 
در مراقبت از مو، روغن اسطوخودوس به عنوان یک ضد عفونی کننده شناخته شده است و  به طور موثری شپش و شوره سر را از بین می برد.