درمان اسهال در طب سنتی
اسهال نشانه مشکلی در دستگاه گوارش است و علائم رایج آن شامل مدفوع مکرر، آبکی، گرفتگی و نفخ شکم میباشد. درواقع عکس العمل بدن شما برای مقابله با اختلالات در دستگاه گوارش است.
علت بروز اسهال :
عفونت ویروسی
عفونت باکتریایی
مسمومیت غذایی
استفاده از آنتی بیوتیک
مصرف آب آلوده به یک عامل عفونی
اسهال عفونی در کودکان خردسال شایع است و اغلب به دلیل وجود ویروس یا باکتری در آب یا غذا ایجاد می شود. اگر به مناطقی که آب آلوده دارند سفر کنید، یا غذا هایی مصرف کنید که به درستی پخته نشده اند ، ممکن است دچار اسهال عفونی شوید.
انواع اسهال در طب سنتی
اسهال بلغمی
این نوع اسهال بر اثر رطوبت و بلغم، گندیده شدن غذا در معده و ترشیده شدن و جوشش غذا در معده ایجاد میشود.
اسهال صفراوی (گرم)
این نوع اسهال معمولا در فصل تابستان در افرادی دیده میشود که میوه های خام با طبع سرد مانند زردآلو، آلبالو و آلوچه مصرف میکنند و علائم آن زرد شدن مدفوع همراه با بلغم بوده که با درد و صدای شکم همراه است.
اسهال دموی یا اسهال خونی
ناشی از گشاد شدن و خونریزی عروق درون دستگاه گوارش است که یک عفونت یا بیماری التهابی را نشان میدهد.
این اسهال با تهوع، نفخ، درد شکم، وجود غذای هضم نشده در مدفوع، بی اختیاری مدفوع، خونریزی یا مدفوع تیره همراه است.
روش های درمان اسهال بلغمی
روش اول : برای رفع این نوع اسهال بهتر است تا قطع شدن آن از ترکیب رب انار و کمی دارچین استفاده کنید.
روش دوم : ترکیب زیره سیاه و زیره سبز را در سرکه خیسانده و بعد از هر وعده غذایی یک قاشق مرباخوری میل کنید.
درمان اسهال صفراوی
در برخی موارد اسهال صفراوی موجب دفع مواد زائد از بدن میشود و یک واکنش طبیعی بدن در مقابل مواد زائد است. اما اگر اسهال بیش از چند روز زمان ببرد، بهتر است از مصرف بیش از حد خوراکی هایی با مزاج گرم و مصرف زیاد میوه خودداری کرده و برای بهبود سریعتر بیماری از تخم خرفه، آبغوره و آبلیمو، عدسی، آب انار و آب ریواس، شاه توت و .. استفاده کرد.
همچنین بهتر است از مصرف شیر، آب سرد، میوه هایی مانند هندوانه، خربزه و هلو و غذاهای شور و سرخ کردنی نیز خودداری کرد.
درمان اسهال دموی یا اسهال خونی
نوشیدن دم کرده تخم خرفه میتواند برای این نوع اسهال مفید باشد.
دم کرده گل ختمی نیز به دلیل خواص ضد التهابی که دارد برای درمان اسهال خونی موثر است.
همچنین ترکیب 10 گرم تخم بارهنگ، 5 گرم دانه انار، 5 گرم پر سیاوشان و 5 گرم انیسون بصورت آسیاب شده به همراه شربت آبلیمو میتواند در درمان اسهال دموی موثر باشد.
درمان اسهال با محصولات گیاهی طب سنتی
دم کرده پونه کوهی
پونه کوهی در طب سنتی طبیعتی گرم و خشک دارد و برای درمان نفخ و اسپاسم معده، اسهال و اختلالات دستگاه گوارش توسط پزشکان طب سنتی تجویز میشود. پونه کوهی هضم را بهبود میبخشد و از بروز عفونت های باکتریایی در دستگاه گوارش جلوگیری میکند.
طرز تهیه دم کرده پونه کوهی
یک قاشق چایخوری پونه کوهی را همراه با یک فنجان آب گرم 80 درجه سانتی گراد به مدت 10 دقیقه دم کرده و میل کنید.
عرق اسپاسم معده
عرق گیاهی اسپاسم معده سینوهه فرآورده طب سنتی ایران میباشد که با ترکیبی خاص از چندین گیاه دارویی موثر، برای درمان انواع مشکلات معده و دستگاه گوارش از جمله نفخ، ورم و التهاب ، درد و سوزش معده و روده استفاده میشود. درواقع عرق اسپاسم با برطرف کردن التهاب معده و روده به جلوگیری از اسهال و درمان آن کمک میکند.
طرز استفاده از عرق اسپاسم معده
2 بار در روز، هربار 4 قاشق غذا خوری از عرق اسپاسم را با یک فنجان آب ولرم رقیق کرده و بعد از غذا میل کنید.
پودر سویق سنجد همراه با هسته
میوه سنجد قابض است و موجب برطرف شدن اسهال در کودکان و بزرگسالان خواهد شد. سویق سنجد از آسیاب کردن سنجد به همراه هسته آن تهیه میشود و موثر ترین دارو گیاهی برای برطرف کردن التهاب و دفع سموم از معده و روده میباشد.
همچنین سویق سنجد همراه با هسته سرشار از کلسیم است و برای درمان آرتروز، پوکی استخوان و برطرف کردن التهاب مفاصل نیز توسط پزشکان طب سنتی تجویز میشود.
دم کرده بومادران
بومادران یکی از با ارزش ترین گیاهان دارویی در طب سنتی است و برای از درمان بی اشتهای، نفخ و اسپاسم و التهاب معده، اسهال و .. تجویز میشود. این گیاه خاصیت ضد باکتری و ضد التهاب دارد به همین دلیل برای ضدعفونی کردن دستگاه گوارش بهترین گزینه است.
برای برطرف کردن اسهال میتوانید یک قاشق چایخوری گیاه بومادران را به همراه یک فنجان آب گرم دم کرده و بعد از وعده های غذایی میل کنید.
نوشیدنی کامبوچا
کامبوچا نوشیدنی تخمیری است که به تولید باکتری های مفید در روده کمک کرده و برای هضم بهتر غذا، سم زدایی از بدن، کاهش وزن، درمان زخم معده و جلوگیری از اسهال در طب سنتی چینی استفاده میشود.
این نوشیدنی به عنوان یک پروبیتویک عمل کرده و به حفظ سلامتی دستگاه گوارش و جلوگیری از یبوست مزمن و اسهال کمک میکند.
دیگر راه های درمان و جلوگیری از اسهال :
آبرسانی
آبرسانی و جلوگیری از دهیدراته شدن هنگام اسهال بسیار مهم است. کم آبی بدن در اثر اسهال در کودکان خردسال و بزرگسالان می تواند کشنده باشد.
هنگامی که نوزاد شما دچار اسهال میشود باید شیر دادن به او را ادامه دهید تا بدن او دچار کم آبی نشود.
منابع معتبر نشان داده است که برای بزرگسالان با علائم خفیف اسهال ، نوشیدن آب، آب میوه، دمنوش و ... برای جلوگیری از کم آبی بدن موثر است.
نکته : نباید از الکل ، شیر ، سودا و سایر نوشیدنی های گازدار یا کافئین دار برای آبرسانی به بدن استفاده کنید ، زیرا ممکن است علائم شما را بدتر کند.
پروبیوتیک ها
پروبیوتیک ها منابعی از باکتری های مفید هستند که برای سالم ماندن دستگاه گوارش انسان در روده فعالیت میکنند. آنها اساساً میکرو ارگانیسم های زنده ای هستند که در برخی غذاها وجود دارند ، از جمله :
پنیرها
چغندر
پنیر کاتیج یا پنیر لاکتیکی
شکلات تلخ
زیتون سبز
کفیر
نوشیدنی کامبوچا
خیارشور
خمیر مایه نان
تمپه
ماست و ...
پروبیوتیک ها به صورت پودر یا قرص نیز وجود دارند.
باکتریهای مفیدی که در روده شما زندگی می کنند برای عملکرد طبیعی سیستم گوارشی شما ضروری هستند. آنها نقش مهمی در محافظت از روده در برابر عفونت دارند. وقتی سیستم گوارشی شما با آنتی بیوتیک تغییر می کند یا تحت تأثیر باکتری ها یا ویروس های ناسالم قرار می گیرد ، ممکن است به اسهال مبتلا شوید. پروبیوتیک ها با بازیابی تعادل باکتری ها در روده می توانند به جلوگیری از اسهال کمک کنند.
ساکارومیسس بولاردی (Saccharomyces boulardii) یک مخمر پروبیوتیک است. گرچه باکتری نیست ، اما مانند یک باکتری عمل می کند و به برطرف کردن اسهال ناشی از مصرف آنتی بیوتیک کمک میکند. همچنین اسهالی که در مسافرت ایجاد میشود را بهبود می دهد. منابع معتبر نشان می دهد که این مخمر به روده شما کمک میکند تا با پاتوژن های ناخواسته مقابله کرده و به جذب مواد مغذی کمک میکند.
نکته : از آنجا که ساکارومایسس بولاردی مخمر است ، باید در افراد با سیستم ایمنی ضعیف با احتیاط مصرف شود.
داروهای بدون نسخه
با نظارت پزشک ، در صورت شدید نبودن علائم ، چندین داروی بدون نسخه می توانند به اسهال حاد کمک کنند. داروهای رایج بدون نسخه شامل:
ساب سالیسیلات بیسموت
لوپرامید (ایمودیم)
این دارو ها فقط علائم اسهال را کاهش میدهند اما علتی که باعث آن شده را درمان نمیکنند.
اگر به اسهال مزمن مبتلا هستید ، نباید بدون تجویز پزشک از این داروها را استفاده کنید. اسهال مزمن اسهالی است که بیش از 14 زمان میبرد و اغلب دلایل مختلفی دارد.
اگر کودک شما اسهال دارد باید بسیار محتاط باشید. کم آبی بدن ناشی از اسهال می تواند خطرناک باشد و در کودکان خردسال به سرعت رخ می دهد. داروهای بدون نسخه برای درمان در کودکان توصیه نمی شوند ، بنابراین مهم است که با پزشک خود در این باره صحبت کنید. نوزادان زیر 3 ماه که مبتلا به اسهال هستند باید سریعاً به پزشک منتقل شوند.
اگر بیش از 14 روز است که به اسهال خونی ، تب ، درد شدید شکمی یا اسهال مبتلا هستید که بدتر می شود ، باید به دنبال مراقبت های پزشکی باشید.
چه غذا هایی باید خورده شود ؟
خوردن برخی از غذاها می تواند به کاهش علائم اسهال کمک کند و غذاهایی که فیبر کمی دارند به سفت شدن مدفوع کمک می کنند . این غذا ها شامل :
موز
برنج (سفید)
سیب
نان تست سفید
بلغور جو دوسر
سیب زمینی پخته
مرغ پخته شده
سوپ مرغ (که به کمبود آب بدن نیز کمک می کند)
غذا های ممنوعه هنگام اسهال ؟
الکل
شیرین کننده های مصنوعی (موجود در آدامس ، نوشابه های رژیمی)
لوبیا
کلم بروکلی
گل کلم
نخود
قهوه
ذرت
بستنی
سبزیجات برگ سبز
شیر
نخود فرنگی
فلفل
آلو خشک
چای
