هورمون تستوسترون و راه های افزایش آن در آقایان

تستوسترون چیست ؟

تستوسترون هورمونی است که در انسان و همچنین سایر حیوانات یافت میشود. بیضه ها در درجه اول تستوسترون را در مردان ایجاد میکنند. تخمدان های زنانه نیز تستوسترون تولید میکنند اما به مقدار خیلی کم.
تولید تستوسترون در دوران بلوغ بطور قابل توجهی افزایش می یابد و پس از 30 سالگی شروع به کاهش پیدا کردن میکند.
تستوسترون قالبا با میل جنسی در ارتباط است و نقشی حیاطی در تولید اسپرم دارد. همچنین بر روی توده استخوانی و عضلانی، نحوه ذخیره چربی در بدن و حتی تولید گلبول های قرمز و نشاط و شادابی در مردان تاثیر میگذارد.

سطح پایین تستوسترون

سطح پایین تستوسترون میتواند علائم مختلفی را در مردان ایجاد کند از جمله :

• اختلال در نعوظ

• کاهش توده عضلانی

• ناباروری

• از دست دادن توده استخوان (پوکی استخوان)

• کاهش رشد مو و ریش

• افزایش بافت پستان

• خستگی

• مشکل در تمرکز

• کاهش میل جنسی

در کاهش سطح تسوتسترون علاوه بر افزایش سن، عوامل دیگری مانند آسیب به بیضه ها، شیمی درمانی و پرتو درمانی نیز موثر هستند.

حتما بخوانید : کپسول دوریکس؛ تقویت قوای جنسی و درمان زود انزالی

شرایط سلامتی خاص و استرس نیز میتواند سطح تستوسترون را کاهش دهد. برخی از این موارد عبارتند از :

• ایدز

• بیماری کلیوی

• اعتیاد به الکل

• سیروز کبدی

آزمایش تستوسترون

یک آزمایش خون ساده می تواند سطح تستوسترون را تعیین کند. دامنه طبیعی تستوسترون برای مردان بزرگسال بین 280 تا 1100 نانوگرم در دسی لیتر (ng / dL) بوده و برای زنان بالغ بین 15 تا 70 ng / dL است.
دامنه ها در آزمایشگاه های مختلف ممکن است متفاوت باشد ، بنابراین مهم است که با پزشک خود در مورد نتایج آزمایش صحبت کنید.

سطح پایین تستوسترون

اگر سطح تستوسترون مرد بالغ زیر 300 نانوگرم در دسی لیتر باشد ، طبق انجمن اورولوژی آمریکا ، پزشک می تواند برای تعیین علت کمبود تستوسترون یک آزمایش دیگر انجام دهد.
سطح پایین تستوسترون می تواند نشانه ای از مشکلات غده هیپوفیز باشد. درواقع غده هیپوفیز سیگنال هورمونی را به بیضه ها می فرستد تا تستوسترون بیشتری تولید کنند.
اما یک نوجوان با سطح تستوسترون پایین ممکن است بلوغ دیررس را تجربه کند.

سطح بالا تستوسترون

پسران نوجوان با سطح تستوسترون بالاتر ممکن است بلوغ را زودتر شروع کنند. زنان با تستوسترون بالاتر از حد طبیعی نیز دچار ویژگی های مردانه مانند افزایش مو زائد میشوند.
مقادیر بالای تستوسترون بصورت غیرطبیعی می تواند نتیجه یک اختلال غده فوق کلیوی یا حتی سرطان بیضه ها باشد.
سطح بالای تستوسترون اغلب به دلیل وجود اختلالی خاص در بدن اتفاق می افتد. به عنوان مثال ، هیپرپلازی مادرزادی آدرنال ، که می تواند زنان و مردان را تحت تأثیر قرار دهد ، یک علت نادر اما طبیعی برای افزایش تولید تستوسترون است.
اگر سطح تستوسترون شما بسیار بالا باشد ، پزشک ممکن است آزمایشات دیگری را برای کشف علت انجام دهد.

درمان جایگزینی تستوسترون

کاهش تولید تستوسترون ، به بیماری هیپوگنادیسم شهرت دارد و همیشه به درمان نیاز ندارد.
اگر کاهش تستوسترون در سلامتی و کیفیت زندگی شما تداخل ایجاد کند ، ممکن است شما کاندیدای درمان جایگزین تستوسترون باشید. تستوسترون مصنوعی می تواند به صورت خوراکی یا از طریق تزریق تجویز شود.

درمان جایگزین میتواند نتایج مطلوبی مانند افزایش توده عضلانی و افزایش میل جنسی را داشته باشد، اما دارای عوارض جانبی زیر می باشد : 

• چرب شدن پوست

• احتباس مایعات در زیر پوست

• کوچک شدن بیضه ها

• کاهش تولید اسپرم و کاهش احتمال باروری

• تغییر خلق و خو

اگر هیپوگنادیسم ندارید، اما علاقه دارید که احساس انرژی و جوانی بیشتری داشته باشید، روش های جایگزین ممکن است بدون استفاده از هورمون درمانی به افزایش سطح تستوسترون شما کمک کنند.

افزایش تستوسترون به طور طبیعی 

تناسب اندام خود را حفظ کنید

مردانی که دچار اضافه وزن هستند به احتمال زیاد سطح تستوسترون پایینی دارند. کاهش وزن میتواند بر افزایش سطح تستوسترون موثر باشد.
یک مطالعه در ژورنال Clinical Endocrinology گزارش داد که برخی از مردان چاق بین سنین 14 تا 20 سال تا 50 درصد میزان تستوسترون کمتری نسبت به افرادی که اضافه وزن ندارند ، دارند.

ورزش منظم

مردانی که بی تحرک هستند سطح تستوسترون در بدنشان کاهش پیدا میکند. انجام ورزش های قدرتی با وزنه میتواند موجب افزایش و تحریک تولید تستوسترون شود.
درواقع هرچه فعالیت بدنی بیشتری داشته باشید، تستوسترون بیشتری خواهید داشت.
مطالعه دیگری حاکی از آن است که افزایش فعالیت بدنی برای کاهش سطح تستوسترون مفیدتر از کاهش وزن است.
با این حال ، بهتر است در این کار زیاده روی نکنید ، زیرا ممکن است ورزش بیش از حد، موجب کاهش سطح تستوسترون در بدن شما شود.

7 تا 8 ساعت در شبانه روز بخوابید

کمبود خواب بر هورمون های بدن شما تاثیر گذار است و بی خوابی میتواند موجب کاهش سطح تستوسترون شود.

از مکمل ویتامین D استفاده کنید

یک مطالعه معتبر در سال 2011 نشان میدهد که مردانی که از مکمل ویتامین D استفاده کرده اند سطح هورمون تستوسترون در بدن آن ها افزایش پیدا کرده است.
دریافت حداقل 15 دقیقه آفتاب مستقیم در روز می تواند سطح ویتامین D را کنترل کند. منابع غذایی سرشار از ویتامین D شامل ماهی قزل آلا و سایر ماهی های چرب ، شیر غنی شده با ویتامین دی و غلات هستند.

حتما بخوانید : 7 راه کارآمد برای جبران کمبود ویتامین D

مکمل زینک (روی) مصرف کنید

کمبود زینک در مردان به هیپوگنادیسم منجر خواهد شد.
اصلاح کمبود زینک از طریق رژیم غذایی امکان پذیر است. غذاهای غنی از زینک شامل سبزیجات تیره ، تخم کتان و تخم کدو است.

مصرف مکمل کراتین 

کراتین در افزایش تستوسترون قابل اعتماد شناخته شده است. یک مطالعه تحقیقاتی در سال 2006 نشان میدهد که افزایش سطح تستوسترون در بازیکنان فوتبال پس از مصرف مکمل های کراتین به مدت حداقل 10 هفته مشاهده شده است. کراتین به طور طبیعی در ماهی قزل آلا، ماهی تن و گوشت گاو وجود دارد.

یک رژیم غذایی متعادل داشته باشید.

تحقیقات انجام شده در این زمینه نشان می دهد که خوب غذا خوردن برای حفظ سطح تستوسترون و سلامت کلی ضروری است. طبق یک گزارش، سطح پایین تستوسترون و اضافه وزن ممکن است به انواع شرایط التهابی و اختلال در عملکرد عصبی منجر شود.

همچنین پرخوری و رژیم  های غذایی یو یو ای موجب بهم ریختگی هورمونی میشوند. این تأثیر در ورزشکاران و افرادی که بسیار فعال هستند بسیار مشهود است.
بهترین رژیم های غذایی رژیم هایی هستند که وعده های آن شامل غذاهای غنی و کامل باشد و بین ریز مغذی های یعنی چربی ها ، کربوهیدرات ها و پروتئین ها تعادل برقرار کند. پیروی از یک رژیم غذایی سالم و مغذی می تواند تمام سطوح هورمونی را در بدن متعادل نگه دارد و موجب افزایش سلامتی شما در طولانی مدت شود.

کاهش استرس

کنترل استرس به افزایش سطح تستوسترون کمک میکند و عدم کنترل آن در طولانی مدت خطرناک است و می تواند منجر به بسیاری از اختلالات در بدن شود.
استرس هورمون کورتیزول را که مسئول مدیریت فرآیندهای مختلف از جمله پاسخ ایمنی و متابولیسم است ، بالا می برد.
افزایش کورتیزول بر تستوسترون تأثیر منفی می گذارد. یک مطالعه در سال 2016 نشان داد که حوادث استرس زا به تغییرات نا منظم سطح تستوسترون در مردان منجر میشود.

حتما بخوانید : تاثیر قطره لاویگل بر استرس، خواب و سلامتی

الکل و مواد مخدر مصرف نکنید

مصرف الکل و اعتیاد به آن بر غدد و هورمون های مرتبط با باروری مردان تاثیرگذار است. بعلاوه الکل به دلیل اثراتی مانند واکنش های هورمونی و آسیب های سلولی که بر روی بدن دارد میتواند باعث کاهش سطح تستوسترون شود.

در آخر

همانطور که گفته شد هورمون تستوسترون نقش اساسی در بدن آقایان دارد و با رعایت رژیم غذایی، ورزش منظم و بهبود کیفیت خواب و دوری از استرس میتوان این هورمون را در سطح نرمال نگه داشت.