سرفه خشک؛ دلایل و راه های درمان در طب سنتی

چه چیزی می تواند باعث سرفه خشک شود؟

سرفه یک واکنش طبیعی برای پاکسازی گلو و ریه ها از محرک ها است. همچنین سرفه خشک معمولا به ندرت اتفاق می افتد، اما سرفه های مداوم می توانند نشان دهنده یک بیماری زمینه ای باشند که ممکن است جدی تر شود.

سرفه خشک خلط یا مخاط ایجاد نمی کند و معمولا باعث ایجاد احساس خارش و غلغلک (به دلیل تحریک در گلو) می شود.

پزشکان اغلب از سرفه های خشک به عنوان سرفه های غیرمولد یاد می کنند. در مقابل، سرفه‌های مرطوب یا مولد، خلط ایجاد می‌کنند که به پاکسازی مجاری تنفسی از محرک‌ها کمک می‌کند.
پزشکان همچنین سرفه ها را به دو دسته حاد یا مزمن طبقه بندی می کنند. در حقیقت سرفه ای که بیش از 8 هفته طول بکشد، سرفه مزمن است.

از این رو در ادامه این مطلب قصد داریم که به بررسی برخی از علل احتمالی سرفه خشک و راه های درمانی آن از دیدگاه سنتی بپردازیم.

سرفه خشک و کرونا

COVID-19 یک بیماری تنفسی است که توسط ویروس کرونا SARS-CoV-2 ایجاد می شود.

شایع ترین علائم کرونا عبارتند از:

تب
سرفه خشک
خستگی
بدن درد
احتقان بینی، آبریزش بینی یا هر دو
گلو درد
اسهال

با گذشت زمان، فرد ممکن است دچار درد قفسه سینه و مشکل در تنفس شود. همچنین در صورتی که درمان نشود، می تواند در برخی از افراد با سیستم ایمنی ضعیف یا بیماری های زمینه ای منجر به مرگ شود.

کووید-۱۹ یکی از بیماری‌های ناشی از عفونت با ویروس کرونا است. 

حتما بخوانید: تقویت سیستم ایمنی در برابر ویروس کرونا

درمان سرفه خشک ناشی از کرونا 

در حال حاضر هیچ درمانی برای COVID-19 وجود ندارد، اما در طب سنتی دکتر خیراندیش داروهایی مانند قطره سینا صد و سینا 19 می تواند به درمان و بهبودی علائم ناشی از ویروس کرونا کمک کند. همچنین در صورت ابتلا به کرونا فرد باید در خانه استراحت کرده و تا حد امکان از دیگران دوری کند. 

قطره سینا صد و قطره سینا 19 برای درمان علائم کرونا 

قطره سینا صد و قطره سینا 19 دو قطره کاملا گیاهی هستند که توسط موسسه تحقیقات حجامت ایران براساس نسخه های طب سنتی دکتر خیراندیش برای کاهش علائم کرونا مانند سرفه خشک، عفونت ریوی، ضعف سیستم ایمنی و .. تولید شده اند. 
قطره سینا 19 حاوی عصاره گیاهان موثر برای از بین بردن عفونت است و موجب کاهش التهاب برونش های دستگاه تنفسی می شود. این قطره گیاهی تب های عفونی را تا حد زیادی کنترل کرده و کاهش می دهد و علاوه بر کرونا برای بیماری آنفولانزا و سرماخوردگی نیز توسط پزشکان طب سنتی تجویز می شود. 
قطره سینا صد نیز حاوی عصاره گیاهان دارویی است و در تولید آن از هیچ ماده شیمیایی استفاده نشده است. این قطره گیاهی به عنوان مکمل قطره سینا 19 برای درمان کرونا تجویز می شود و تقویت کننده سیستم ایمنی و قوای جسمانی است. این قطره گیاهی همچنین به خارج کردن خلط سودا نیز کمک کرده و موجب کاهش علائم بیماری های سوداوی مانند افسردگی، وسواس، درد و التهاب مفاصل و بی خوابی، خواهد شد.  

حتما بخوانید: محصولات دکتر خیراندیش برای کمک به درمان کرونا

بیماری آسم و سرفه های خشک 

آسم یک بیماری ریوی طولانی مدت است که منجر به التهاب و باریک شدن مجاری تنفسی در ریه ها می شود. یکی از شایع ترین علائم آسم سرفه است که اغلب در شب یا صبح زود، هنگام بیدار شدن فرد برای اولین بار تشدید پیدا می کند. 
در بیماری آسم اغلب سرفه ها با خلط همراه هستند اما در نوعی از بیماری آسم، اصلی ترین علائم آن سرفه خشک شناخته می شود. 

سایر علائم آسم می تواند شامل موارد زیر باشد:

خس خس سینه
تنگی نفس
سفتی یا درد قفسه سینه

درمان سرفه خشک ناشی از آسم 

در حال حاضر هیچ درمانی برای آسم وجود ندارد، بنابراین درمان معمولا بر تسکین علائم و جلوگیری از حملات بعدی تمرکز دارد.

شربت شش ناب و درمان سرفه خشک ناشی از آسم 

شش ناب شربتی کاملا گیاهی است و از ترکیب عصاره گیاهان دارویی چون ریشه شیرین بیان، گل پنیرک، ختمی، به دانه، بنفشه و .. تشکیل شده است. گیاهان دارویی بکار رفته در شربت شش ناب همگی حاوی ترکیبات شیمیایی ضد التهاب هستند که به خارج کردن عفونت از دستگاه تنفسی و درمان سرفه های شدید کمک می کنند.
شربت شش ناب همچنین به دلیل داشتن به دانه، سینه را نرم می کند و سرفه های خشک ناشی از آسم، استعمال دخانیات، کرونا، سرماخورگی و آنفولانزا را بطور موثری تسکین می دهد.  

حتما بخوانید: شربت شش ناب؛ درمان سرفه خشک و عفونت ریوی

فیبروز ریوی ایدیوپاتیک و سرفه خشک

فیبروز ریوی ایدیوپاتیک (IPF) وضعیتی است که در آن بافت اسکار در داخل ریه های فرد ایجاد می شود. همانطور که بافت اسکار ضخیم می شود، تنفس در هوا را به طور فزاینده ای دشوار می کند. اصطلاح ایدیوپاتیک به این معنی است که پزشکان دقیقاً نمی دانند چه چیزی باعث این بیماری می شود.

یکی از شایع ترین علائم IPF سرفه مداوم و خشک است. علائم دیگر می تواند شامل موارد زیر باشد:

تنگی نفس
کاهش اشتها و کاهش تدریجی وزن
خستگی
گرد شدن نوک انگشتان دست یا پا که بر شکل ناخن ها نیز تأثیر می گذارد. 

درمان 

در حال حاضر هیچ درمانی برای IPF وجود ندارد، بنابراین هدف از درمان، تسکین علائم فرد و کند کردن پیشرفت بیماری است.

گزینه های درمانی برای IPF عبارتند از:

داروهایی مانند پیرفنیدون و نینتدانیب
اکسیژن درمانی
توانبخشی ریوی با انجام تمرینات خاص
پیوند ریه

بیماری ریفلاکس معده به مری و ایجاد سرفه خشک

بیماری ریفلاکس معده به مری (GERD) وضعیتی است که در آن اسید از معده به مری یا لوله غذا نشت می کند. بر اساس بررسی های انجام شده ریفلاکس اسید معده به مری باعث بروز سرفه مزمن و خشک در 40٪ از افراد مبتلا به این بیماری می شود.

این بیماری همچنین می تواند باعث بروز تعدادی از علائم گوارشی زیر نیز بشود:

سوزش سردل
حالت تهوع
استفراغ
درد یا مشکل در هنگام بلع
بوی بد دهان

با این حال، تحقیقات نشان می دهد که 75٪ از افراد مبتلا به سرفه مرتبط با بیماری ریلاکس اسید معده به مری ممکن است این علائم گوارشی را تجربه نکنند. 

حتما بخوانید: ترش کردن و ریفلاکس معده از نگاه طب سنتی

درمان سرفه ناشی از ریفلاکس اسید معده به مری

استفاده از قرص بلغم نیاک
خوردن چندین وعده غذایی کوچک در هر روز به جای سه وعده غذایی بزرگ
اجتناب از خوردن غذاهایی که باعث تحریک یا بدتر شدن علائم می شوند، مانند غذاهای چرب یا تند
حفظ وزن سالم
ترک سیگار
کاهش یا اجتناب از مصرف الکل

آبریزش اخلاط به پشت حلق

آبریزش اخلاط در پشت حلق زمانی است که مخاط بینی و سینوس ها از پشت گلو به مجاری تنفسی می ریزد.

هنگامی که مخاط وارد گلو می شود، می تواند باعث سرفه شود. اگرچه این سرفه اغلب سرفه مرطوب است، اما گاهی اوقات می تواند خشک نیز باشد.

آبریزش اخلاط در پشت حلق اغلب به دلیل عفونت سینوسی یا به دلیل آلرژی رخ می دهد.

سایر علائم آبریزش اخلاط در پشت حلق ممکن است شامل موارد زیر باشد:

آبریزش بینی
احساس وجود چیزی در پشت گلو
گلو درد
بلع مکرر

درمان سرفه خشک ناشی از عفونت سینوسی و آلرژی 

نوشیدن ترکیب آب و عسل، شست و شو بینی و حل با سرم نمکی و نوشیدن دمنوش سلامت مرهم طب می تواند در درمان این نوع سرفه ها موثر باشد. 

حتما بخوانید: درمان سینوزیت با نسخه های طب سنتی

عفونت های دستگاه تنفسی فوقانی

عفونت های دستگاه تنفسی فوقانی مانند سرماخوردگی و آنفولانزا می توانند باعث بروز سرفه حاد شوند. سرفه اغلب مولد شروع می شود اما ممکن است با بهبودی فرد از عفونت ها به سرفه خشک تبدیل شود.

سایر علائم عفونت های دستگاه تنفسی فوقانی ممکن است شامل موارد زیر باشد:

تب
دردهای عضلانی
آبریزش بینی
گلو درد

درمان سرفه خشک ناشی از آنفولانزا و سرماخوردگی 

یک فرد معمولاً می‌تواند عفونت‌های ویروسی دستگاه تنفس فوقانی را در خانه، با استراحت زیاد، هیدراته ماندن و مصرف شربت های گیاهی مانند زوفا پلاس مرکب، دمنوش سلامت مرهم طب، قطره سینا صد و سینا 19 درمان کند. 

سرطان ریه و سرفه خشک

سرفه مزمن و خشک گاهی اوقات می تواند از علائم سرطان ریه باشد. با این حال، علل دیگر سرفه خشک بسیار شایع تر است.

علائم سرطان ریه می تواند شامل موارد زیر باشد:

سرفه خونی یا خلط حاوی خون
درد قفسه سینه که ممکن است با تنفس یا سرفه بدتر شود
کاهش وزن
تنگی نفس
خستگی
احساس ضعف  

حتما بخوانید: شربت زوفا مرکب؛ قوی ترین شربت گیاهی ضد سرفه 

درمان سرطان ریه 

درمان بستگی به نوع و مرحله سرطان ریه دارد. تشخیص و درمان به موقع می تواند در بهبودی فرد موثر باشد. گزینه های درمانی می تواند شامل جراحی، شیمی درمانی و پرتودرمانی باشد.

دلایل دیگر سرفه خشک

سایر علل سرفه خشک می تواند شامل موارد زیر باشد:

• سیگار کشیدن

• قرار گرفتن طولانی مدت در معرض آلودگی، گرد و غبار و مواد شیمیایی تحریک کننده 

• آلرژی

• مصرف برخی از داروها، مانند داروهای مهارکننده ACE برای فشار خون بالا 

توصیه های طب سنتی برای درمان سرفه خشک در خانه

در ادامه برخی از راه کار های درمانی برای درمان سرفه خشک در خانه معرفی می شود. 

قدومه شیرازی؛ درمان موثر سرفه خشک 

قدومه شیرازی دانه ای لعاب دار است و با نرم کردن سینه و کاهش التهاب برونش های تنفسی، سرفه خشک را تسکین می دهد. کافی است یک قاشق مرباخوری قدومه شیرازی را به همراه یک فنجان آب جوش به مدت 15 دقیقه دم کرده و میل کنید. (دانه های لعاب دار نیز میل شود) 

نکته مهم: برای اثربخشی بیشتر 30 تا 60 دقیقه بعد از نوشیدن دم کرده قدومه شیرازی از خوردن هر نوع وعده غذایی خودداری کنید. 

شکر تیغال و درمان سرفه خشک 

شکرتیغال در حقیقت پیله نوعی حشره است که بطور معجزه آسایی موجب درمان انواع سرفه و تنگی نفس می شود. دم کرده شکر تیغال می تواند انواع سرفه، خلط در دستگاه تنفسی، آسم و .. را درمان کند. نحوه دم کردن شکر تیغال نیز به این صورت است که یک قاشق مرباخوری از آن را به همراه یک فنجان آب جوش به مدت 15 دقیقه دم کرده و بعد از رد کردن از صافی میل کنید. 

نکته مهم: برای اثربخشی بیشتر 30 تا 60 دقیقه بعد از نوشیدن دم کرده شکرتیغال از خوردن هر نوع وعده غذایی خودداری کنید. 

دمنوش پنیرک، ختمی و بابونه و درمان سرفه خشک 

پنیرک، ختمی و بابونه گیاهان دارویی ضد التهاب هستند که از التهاب برونش های تنفسی پیشگیری کرده و انواع سرفه را تسکین می دهند. نحوه دم کردن این دمنوش ضد سرفه به این صورت است که یک قاشق غذا خوری از ترکیب این سه گیاه را با یک فنجان آب جوش به مدت 15 دقیقه دم کرده و میل کنید. 

نکته مهم: برای اثربخشی بیشتر 30 تا 60 دقیقه بعد از نوشیدن دم کرده پنیرک، ختمی و بابونه از خوردن هر نوع وعده غذایی خودداری کنید.

شربت گیاهی ضد سرفه برای کودکان و بزرگسالان 

شربت شش ناب و شربت زوفا پلاس مرکب دو شربت ضد سرفه کاملا گیاهی هستند و در کودکان و بزرگسالان قابل استفاده اند. این شربت های گیاهی انواع عفونت و التهاب در دستگاه تنفسی را از بین می برند و برای درمان سرفه خشک ناشی از سرماخوردگی و آنفولانزا، آلرژی و ... بهترین گزینه درمانی هستند. 

نکات مهم برای پیشگیری از سرفه خشک 

همیشه نمی توان از سرفه خشک جلوگیری کرد. با این حال، نکاتی که می تواند برای پیشگیری از آن به شما کمک کند شامل:

اجتناب از استعمال دخانیات
نوشیدن آب فراوان
استفاده از بخور سرد یا گرم در محیط منزل یا محل کار 

در آخر ...

درمان علت زمینه ای بهترین راه برای کاهش شدت و دفعات سرفه های مزمن است و دارو هایی گیاهی که در بالا معرفی شد برای کمک به درمان علائم سرفه بهترین گزینه هستند. همچنین افرادی که سرفه‌های خشک آن ها بهبود نمی‌یابد یا با خون همراه است باید به پزشک مراجعه کنند.