تعریق بیش از حد؛ علت و درمان

تعریق بیش از حد نشانه چیست؟

تعریق مکانیسم طبیعی بدن میباشد که به دفع سموم و مواد زائد و تعادل دما و آب بدن کمک میکند. عرق توسط غدد عرق که درتمام سطح بدن وجود دارند تولید میشود و تراکم این غدد در نواحی زیربغل، پا، کف دست و پیشانی بیشتر است.

پاکسازی بدن از راه پوست

تعریق، پاکسازی بدن از راه پوست است و به دلیل خاصیت ضد عفونی کننده ای که دارد، سطح پوست را نیز تمیز میکند. اما وقتی ترشح غدد عرق از حد طبیعی خود فراتر برود، چون از تنفس پوست جلوگیری میکند و با ماندن بر روی پوست بستر فعالیت میکروبها را فراهم میکند، باعث بوی بد بدن میشود.

هایپرهیدروز چیست؟

اختلال هایپرهیدروز بیماری است که منجر به تعریق زیاد می شود. این تعریق می تواند در شرایط غیرمعمول مانند هوای خنک و یا بدون قرار گرفتن در معرض هیچ گونه محرکی ایجاد شود. همچنین می تواند به دلیل برخی شرایط پزشکی مانند یائسگی یا پرکاری تیروئید ایجاد شود.

هایپرهیدروز یا تعریق بیش از حد ممکن است ناراحت کننده باشد اما خبر خوب اینکه چندین گزینه درمانی وجود دارد که میتوانند این شرایط را تا حدودی کنترل کنند.

دلایل تعریق بیش از حد چیست ؟ 

تعریق واکنشی طبیعی به شرایط خاص مانند آب و هوای گرم ، فعالیت بدنی ، استرس و احساس ترس یا عصبانیت است. با هایپرهیدروز ، بدون هیچ دلیل مشخصی بیش از حد معمول عرق می کنید. علت اصلی بستگی به نوع هیپرهیدروزیس شما دارد.

هایپرهیدروز اولیه

تعریق عمدتا در پاها ، دست ها ، صورت ، سر و زیر بغل شما ایجاد می شود. این معمولاً از کودکی شروع می شود. حدود 30 تا 50 درصد افرادی که دارای این نوع از هایپرهیدروز هستند سابقه تعریق بیش از حد در خانواده دارند.

هایپرهیدروزیس (تعریق بیش از حد) ثانویه

هایپرهیدروز فراگیر ثانویه تعریقی است که به علت یک بیماری یا به عنوان یک عارضه جانبی از داروهای خاص ایجاد می شود. به طور کلی از بزرگسالی شروع می شود و در سراسر بدن یا فقط در یک ناحیه تعریق صورت میگیرد. همچنین ممکن است هنگام خواب عرق کنید.

دلایل تعریق بیش از حد ثانویه : 

بیماری قلبی
سرطان
اختلالات غده فوق کلیه
سکته
پرکاری تیروئید
یائسگی
ضایعات نخاعی
بیماری ریه
بیماری پارکینسون
بیماری های عفونی ، مانند سل یا HIV 

انواع مختلفی از داروهای تجویز شده و بدون نسخه نیز می توانند باعث بروز هایپرهیدروز شوند. در بسیاری از موارد ، عرق کردن بیش از حد یک عارضه جانبی نادر است که اکثر مردم آن را تجربه نمی کنند. با این حال ، تعریق زیاد یکی از عوارض جانبی رایج داروهای ضد افسردگی نیز میباشد.
افرادی که از پیلوکارپین برای خشکی دهان یا روی به عنوان یک مکمل غذایی معدنی استفاده می کنند نیز می توانند تعریق بیش از حد را تجربه کنند. 

علائم تعریق زیاد

علائم تعریق زیاد شامل موارد زیر است :

• تعریق بیش از حد که حداقل به مدت شش ماه بدون هیچ دلیل مشخصی رخ بدهد

• تعریقی که در فعالیتهای روزمره شما تداخل ایجاد می کند (مانند کار یا روابط اجتماعی)

• تعریق بیش از حد که از سن کمتر از 25 سالگی شروع شده است

• عرق کردن در خواب

• سابقه خانوادگی هایپرهیدروز

این عوامل ممکن است نشان دهنده ابتلا به هایپرهیدروز کانونی اولیه یا همان بیماری تعریق بیش از حد در شما باشد. برای تشخیص دقیق تر باید به پزشک مراجعه کنید.

تعریق بیش از حد در کل بدن یا در یک ناحیه از بدن ممکن است نشان دهد که شما دارای هایپرهیدروز عمومی ثانویه هستید. برای یافتن علت اصلی ، باید به پزشک مراجعه کنید.

برخی از علائم مرتبط با تعریق زیاد می تواند جدی باشد. اگر علائم غیرمعمول دیگری را همراه با تعریق تجربه کردید ، حتماً به پزشک خود اطلاع دهید.

چه موقع باید به پزشک مراجعه کنیم ؟

تعریق زیاد می تواند علامت بیماری های بسیار جدی دیگر باشد و اگر به همراه تعریق علائم زیر را تجربه کردید به پزشک مراجعه کنید.

• تعریق و کاهش وزن

• تعریق که عمدتا هنگام خواب اتفاق می افتد

• تعریق که همراه با تب ، درد قفسه سینه ، تنگی نفس و ضربان قلب سریع اتفاق می افتد

• تعریق و درد قفسه سینه ، یا احساس فشار در قفسه سینه

• تعریق طولانی مدت و غیرقابل توجیه

چگونه تشخیص داده می شود؟

پزشک در مورد تعریق شما سوالاتی را می پرسد ، مانند زمان و مکان بروز آن. آنها همچنین آزمایش های خاصی مانند آزمایش خون و ادرار را انجام می دهند تا تشخیص دهند که آیا دچار هایپرهیدروز هستید یا خیر. بیشتر پزشکان هایپرهیدروز اولیه را براساس سابقه و معاینه فیزیکی تشخیص می دهند. آزمایشات دیگری وجود دارد که می توان علت عرق کردن زیاد را تأیید کند.

آزمایش ید و نشاسته

شامل قرار دادن ید در ناحیه عرق کرده است. با خشک شدن ید نشاسته روی این قسمت پاشیده می شود. اگر نشاسته به رنگ آبی تیره درآید ، شما تعریق بیش از حد دارید.

آزمایش کاغذ

شامل قرار دادن نوع خاصی از کاغذ بر روی ناحیه ای است که تعریق دارد. بعد از جذب عرق ، کاغذ وزن می شود. وزن بیش از حد یعنی شما بیش از حد عرق کرده اید.

پزشک شما همچنین می تواند یک آزمایش تنظیم دما را برای شما تجویز کند. مشابه آزمایش نشاسته ید ، در این آزمایش از پودر مخصوصی که به رطوبت حساس است استفاده می شود. این پودر در مناطقی که تعریق زیاد دارند تغییر رنگ می دهد.

ممکن است برای آزمایش در سونا بنشینید. اگر دچار هایپرهیدروز هستید ، به احتمال زیاد کف دستان شما در حالی که در سونا هستید بیش از حد انتظار عرق می کند.

درمان پزشکی تعریق زیاد

ضد تعریق ها

ممکن است پزشک ضد تعریق حاوی کلرید آلومینیوم برای شما تجویز کند. این ضد عرق قوی تر از آنهایی است که بدون نسخه در دسترس است و اغلب برای درمان موارد خفیف هایپرهیدروز استفاده می شود.

یونتوفورز

این روش برای درمان بیماری هایپرهیدروزیس به عنوان بهترین روش و بی عارضه ترین روش در آمریکا و اروپا شناخته میشود و هم اکنون در تمام دنیا گستردگی استفاده از یونتوفورزیس را می توان مشاهده کرد.

در این درمان در واقع عبور جریان بسیار خفیف میکرو الکتریکی و کنترل شده به پوست در نواحی که تعریق آن بیش از حد مشکل زا است صورت می پذیرد تا به طور موقت غدد عرق شما را مسدود کند.

داروهای آنتی کولینرژیک

داروهای آنتی کولینرژیک می توانند باعث تسکین تعریق عمومی شوند. این داروها مانند گلیکوپیرولات (Robinul) از اثر استیل کولین جلوگیری می کنند. استیل کولین ماده شیمیایی است که توسط بدن تولید میشود و به تحریک غدد عرق کمک می کند.
مصرف این داروها حدود دو هفته زمان میبرد و ممکن است عوارض جانبی مانند یبوست و سرگیجه ایجاد کند.

بوتاکس (سم بوتولینوم)

از آمپول بوتاکس ممکن است برای درمان هایپرهیدروز شدید استفاده شود. بوتاکس اعصاب تحریک کننده غدد عرق شما را مسدود می کند. برای تاثیر بیشتر بهتر است هر چند ماه یک بار تکرار شود.

عمل جراحی

اگر تعریق بیش از حد فقط در ناحیه زیر بغل اتفاق می افتد، جراحی میتواند کمک کننده باشد که شامل برداشتن غدد عرق در زیر بغل شما است. گزینه دیگر انجام سمپاتکتومی آندوسکوپی توراک است و در آن اعصابی که پیام تعریق را به غدد عرق شما منتقل می کنند قطع میشود.

درمانهای خانگی تعریق زیاد

همچنین می توانید با کاهش موارد زیر تعریق را کاهش دهید :

• استفاده از ضد تعریق ها و پد های ضد تعریق

• استحمام  روزانه برای خلاص شدن از شر باکتری هایی که موجب بوی بد میشوند

• تعادل در مصرف غذا های تند و پر ادویه، زیرا غده های عرق را تحریک میکنند

• درصورت داشتن استرس و اضطراب از دارو های گیاهی آرامبخش مانند قطره لاویگل استفاده کنید

• پوشیدن کفش و جوراب ساخته شده از مواد طبیعی

• عوض کردن مرتب جوراب ها

درمان تعریق زیاد با دکتر خیراندیش

همانطور که در ابتدا گفته شد تعریق در واقع پاکسازی بدن از راه پوست است و مواد زائد را از طریق پوست دفع میکند. 

استفاده از شربت اخلاط ثلاثه  و شربت فومیسل میتواند به پاکسازی بدن کمک کند و مواد زائد و اخلاط اضافی را از بدن دفع کند. این امر به کاهش تعریق و همچنین بوی نامطبوع عرق کمک میکند.

درمان تعریق زیاد با طب سنتی 

گیاهان دارویی که در ادامه به آن اشاره میشود علاوه بر از بین بردن بوی بد عرق از تعریق بیش از حد نیز جلوگیری میکنند. 

برگ مورد 

استحمام با دم کرده گیاه مورد به دلیل قابض بودن، از تعریق بیش از حد پوست جلوگیری کرده و بدن را خوشبو میکند.

حنا

ترکیب حنا و سدر و سرکه سیب به شکل خمیر و مالیدن آن به نواحی که بیش از حد عرق میکنند و بوی نامطبوع میدهند میتواند بوی بد و تعریق بیش از حد را کاهش دهد. روزانه نیم ساعت این خمیر را بر روی پوست گذاشته و سپس نواحی را شستشو دهید.

نعنا

همانطور که نعنا برای از بین بردن بوی بد دهان موثر است، میتواند به از بین بردن بوی بد عرق و کم کردن تعریق نیز کمک کند. استحمام با دم کرده گیاه نعنا میتواند باعث خنک شدن پوست و خوشبو شدن بدن شود.

گل سرخ 

گل سرخ از گیاهانی است که در طب سنتی به دلیل عطر و بوی بینظیر و همچنین خواص منحصر به فردش بسیار پر طرفدار است. گذاشتن گلبرگ های گل سرخ بر روی نواحی مانند زیر بغل میتواند بوی بد عرق در آن ناحیه کاهش دهد. استحمام با دم کرده گل سرخ نیز میتواند برای درمان تعریق زیاد و خوشبو شدن بدن کمک کند.

اکلیل کوهی یا رزماری

رزماری یکی از موثر ترین گیاهان دارویی برای کاهش تعریق بدن است. ترکیب 50 گرم پودر رزماری خشک شده و 200 گرم پودر بچه و مصرف 2 تا 3 بار در روز از آن بر روی نواحی که تعریق بیش از حد دارد میتواند به درمان این مشکل کمک کند.

لیمو ترش تازه 

لیموترش به دلیل خاصیت ضد عفونی کننده ای که دارد میتواند بوی بد عرق را از بین ببرد. به این صورت که بعد از حمام یک برش نازک از لیمو تازه را بر روی نواحی مثل زیر بغل بمالید و از شر بوی بد و تعریق تا پایان روز خلاص شوید.

چشم انداز بیماری هایپرهیدروز (تعریق زیاد) چیست؟

تعریق بیش از حد که ناشی از یک بیماری زمینه ای باشد، ممکن است با درمان آن بیماری از بین برود. درمان هایپرهیدروزیس ثانویه به شرایط زمینه ای تعریق شما بستگی دارد. اگر فکر می کنید تعریق شما ناشی از عوارض جانبی دارو است با پزشک خود صحبت کنید.