دستورات تغذیه ای مخصوص برای مزاج سرد و خشک   

در طب سنتی مزاج هر فرد بر اساس یک سری از علائم، نشانه ها و خصوصیات ظاهری و اخلاقی مشخص می شود. در کتب طب سنتی بشکل کلی در رابطه با این علائم صحبت شده است، اما برای شناسایی دقیق تر مزاج، بهتر است که به پزشک طب سنتی مراجعه کنید. 
در ادامه این مطلب قصد داریم به سوالات زیر پاسخ دهیم:

  • خصوصیات جسمی مزاج سرد و خشک چیست؟

  • خصوصیات روانی مزاج سرد و خشک چیست؟

  • تغذیه مناسب برای افراد با مزاج سرد و خشک چیست؟

  • پرهیزات غذایی برای افراد با مزاج سرد و خشک چیست؟

طبیعت بدن انسان در طب سنتی به 4 گروه سرد و خشک، گرم و تر، سرد و تر و سرد و خشک تقسیم می شود. به همین دلیل مواد غذایی که برای یک شخص مفید است، ممکن است برای افراد دیگر با طبع متفاوت، مضر باشد. 
به همین دلیل در این مقاله قصد داریم به بررسی کامل خصوصیات جسمی و روانی افراد با مزاج سرد و خشک و مواد غذایی مفید و مضر برای آن ها بپردازیم. 

مزاج سرد و خشک چه خصوصیاتی دارد؟

خصوصیات جسمی مزاج سرد و خشک

افرادی که داری مزاج سرد و خشک هستند، اندامی ظریف و لاغر دارند. خواب این افراد کم بوده و به خوردن شیرینی جات و گرمی ها تمایل بیشتری نشان می دهند. فصل بهار برای آن ها بهترین فصل سال است زیرا در آب و هوای معتدل رو به گرم راحت ترند. از طرفی فصل پاییز برای این افراد نامطلوب است و آب و هوای سرد و خشک برایشان مناسب نیست. 
این افراد معمولا پوست خشکی دارند، به همین دلیل استفاده از روغن بادام، زیتون و کنجد برای ماساژ پوست به آن ها توصیه می شود. از سوی دیگر بینی این افراد همیشه خشک است و ماساژ بینی با روغن بنفشه می تواند برایشان مفید باشد. 
پزشکان طب سنتی همواره به افرادی که مزاج سرد و خشک دارند، توصیه می کنند که بعد از وعده شام حداقل به مدت 15 دقیقه پیاده روی کنند و نوشیدن آب هویج و سیب را فراموش نکنند. 

حتما بخوانید: آشنایی با مزاج سرد و تر


حمام کردن با آب ولرم و ماساژ بدن با روغن هایی مثل روغن بادام و بنفشه برای افراد با مزاج سرد و خشک مفید است و از خشکی پوستشان جلوگیری می کند. 
سفر کردن و یا زندگی در مناطق با آب و هوای معتدل برای این افراد مفید است و بهتر است روزانه به مدت 30 تا 45 دقیقه پیاده روی سریع انجام دهند. 
خوابیدن در طول روز برای طبیعت سرد و خشک مضر است و خواب شب توصیه شده برای این افراد حداقل 5 تا 6 ساعت است. 
افراد با مزاج سرد و خشک باید از قرار گرفتن در معرض آب و هوای سرد و خشک مانند آب و هوای پاییزی و محیط و فعالیت هایی که موجب افزایش سردی و خشکی در بدنشان می شود، خودداری کنند.
بی خوابی و یا کم خوابیدن برایشان مضر است و مصرف گیاه رازیانه و تماشای زیاد تلوزیون موجب افزایش خلط سودا در این افراد خواهد شد.

خصوصیات روانی مزاج سرد و خشک

کسانی که مزاجشان سرد و خشک است بسیار دقیق و منظم هستند و شخصیتی دوراندیش و محاسبه گر دارند. به همین دلیل است که بسیاری از فلاسفه و دانشمندان دارای طبیعت سرد و خشک هستند. 

غذا های مفید برای افراد با طبع سرد و خشک 

غذاهای مفید برای افراد دچار به غلبه سردی و خشکی شامل گوشت بره، کبوتر، گنجشک و سار، مرغ محلی فربه، تخم مرغ محلی، گندم، لوبیا، سیب با پوست و دانه، گلابی، طالبی، به، بادام شیرین، خربزه، انگور، آب نارگیل، آلو شیرین، در صورت مصرف برنج حتما از شوید، زیره سیاه و زعفران استفاده شود. سبزی های گرم مانند نعناع، ریحان، ترخون، مرزه، جعفری، تره، ساقه کرفس، کنگر، چغندر، شلغم، ترب، هویج فرنگی، فندق، عسل، توت، کشمش، انجیر، خرما، هل، دارچین، زنجبیل، زعفران، زیره و استفاده از بذرهای ملین مانند قدومه شیرازی، تخم ریحان، سالاد فصل با مقداری جوانه گندم، شربت زعفران، فرنی بادام، نخود، نخوداب، کنجد، ارده، عسل، شیره انگور، پسته، گردو، فندق، نان سنگک کنجدی با کره محلی گاوی و مربای بالنگی که در تهیه آن از عسل استفاده شده است خواهد بود.

حتما بخوانید: آشنایی با مزاج گرم و خشک

پرهیزات غذایی برای افراد با مزاج سرد و خشک

مصرف بیش از حد و بدون مصلح بادمجان، غذاهای نمک سود مانند ماهی دودی، ماهی شور، خیار شور، نمک زیاد، پنیر شور، گوشت گاو و گوشت حیوانات پیر، گوشت شتر و شترمرغ، غذاهای مانده، بیات و فریز شده، لبنیات، کلم، گل کلم، کاهو، ماهی، برنج سفید، عدس، ترشی ها، سرکه، تمرهندی، غوره و آبغوره، سیب زمینی، گوجه فرنگی، قارچ، لوبیا سبز، نخودفرنگی، ذرت (بلال)، ارزن، جو، تمام میوه های ترش مانند انواع آلوترش، انار ترش، پرتقال، تمشک، گریپ فروت، لیمو (در صورت استفاده از میوه های دارای مزاج سرد، پس از خوردن آنها می توان از یک تا دو قاشق غذاخوری عسل استفاده نمود). از تمامی غذاها و نوشیدنی هایی که دارای مزاج سرد به ویژه سرد و خشک هستند، پرهیز و در صورت ضرورت و نیاز، حتما از مصلحات آن و به مقدار خیلی کم استفاده کنند.

حتما بخوانید: آشنایی با مزاج گرم و تر

منبع: کتاب تغذیه در طب ایرانی اسلامی، تالیف دکتر غلامرضا کردافشاری