عوارض ناخوشایند استرس و اضطراب

اگر بعد از یک هفته  کار سخت و طولانی، دچار سردرد تنشی شده اید، در واقع عوارض جسمی استرس بر روی بدن خود را تجربه و مشاهده می کنید. اما فراتر از آن سردرد، استرس می تواند علائم کمتر شناخته شده و حتی عجیب و غریبی را ایجاد کند.
برای قرار گرفتن در معرض این عوارض جانبی، لازم نیست فشار روانی زیادی بر روی شما باشد. فردریک شن استاد دانشکده پزشکی دانشگاه واشنگتن می گوید: حتی عوامل استرس زا کوچک نیز بر روی بدن اثرات مخرب دارند.
وی می گوید: "استرس های كوچك در زندگی روزمره می تواند باعث ایجاد استرس روزانه و سطح پایین شود كه هورمون های استرس را در بدن فعال می كند و در نهایت بر احساس افراد تأثیر می گذارد. 
غالباً، افزایش طولانی مدت این استرس های جزئی (هنگامی که بدن به حالت عادی برنمی گردد) باعث می شود افراد علائم عجیب و غریبی را تجربه کنند. 
استرس حاد ممکن است هیچ تاثیری بر روی سلامتی فرد نداشته باشد اما وقتی استرس درمان نشود و فرد به حالت عادی برنگردد، این استرس مزمن بر او تأثیر می گذارد."

در ادامه برخی از غیر معمول ترین عوارضی که استرس می تواند بر روی بدن ایجاد کند، آمده است.

ریزش مو و سفیدی زودرس موها

استرس می تواند باعث یک بیماری موقتی به نام تلوژن افلوویوم شود که رشد فولیکول های مو را متوقف می کند. این می تواند باعث شود تارهای مو به مرور زمان راحت تر از ریشه کنده شده و بریزد. اما معمولاً با پایان دوره پر استرس، موها مجدد رشد خود را آغاز می کنند.
استرس مزمن همچنین می تواند باعث از بین رفتن رنگدانه های مو شده و فرد دچار سفیدی مو زودرس می شود. 
دانشمندان اخیراً مکانیسم بالقوه ای را کشف کرده اند که توضیح می دهد چرا استرس باعث سفید شدن زودرس مو ها می شود. محققان دریافتند که سیستم عصبی سمپاتیک که جزئی از دستگاه عصبی خودگردان است، می تواند بر روی سلول های بنیادی که مسئول رنگدانه های موهستند تاثیر بگذارد. اعصاب سمپاتیک که در فولیکول های مو گسترش می یابند، هورمون های استرس زا را آزاد می کنند و باعث می شوند سلول های بنیادی مربوط به رنگدانه های مو از فولیکول مو خارج شوند. بدون این سلول ها، هیچ سلول رنگدانه جدیدی ساخته نمی شود، بنابراین تمام موهای جدید خاکستری می شوند.

 

 

افزایش حساسیت به درد

در واقع استرس می تواند باعث تنش جسمی شود و نتیجه آن بروز سردردهای دردناک، گردن درد و کمر درد است. اما استرس می تواند بر چگونگی احساس درد در افراد نیز تأثیر بگذارد، که اغلب باعث واکنش های اغراق آمیز به محرک های جزئی می شود.
یک مطالعه در کودکان مبتلا به درد شکمی مکرر نشان داده است که استرس تحمل آنها را نسبت به درد کاهش می دهد و در افرادی که دچار درد مزمن می شوند، سطح درد در دوره های استرس زا افزایش می یابد. 

کاهش باروری

استرس می تواند بر روی باروری در مردان و زنان تأثیر بگذارد. این امر می تواند چرخه قاعدگی زنان را مختل کند، در نتیجه تخمک گذاری کاهش پیدا کرده و بی نظمی دوره های قاعدگی افزایش می یابد. در مردان، استرس عاطفی طولانی مدت با کاهش تعداد اسپرم همراه است و اسپرم هایی که تولید می شوند نیز با اثر کمتری حرکت می کنند. از سوی دیگر یک مطالعه نشان می دهد استرس روانشناختی ممکن است هورمون های استروئیدی را آزاد کند که به نوبه خود تولید اسپرم را نیز کند می کند.
در برخی موارد نیز عضلات قسمت تحتانی گلو تحت اضطراب منقبض می شوند، که می تواند حسی ایجاد کند که نمی توانید چیزی را ببلعید."

گرگرفتگی

طبیعی است که افراد وقتی عصبی هستند کمی عرق کنند. اما استرس مزمن باعث تعریق بیشتر افراد به طور کلی می شود و برای زنان یائسه، استرس می تواند به گرگرفتگی شدیدتری منجر شود.
از نظر تئوری، این می تواند مربوط به تغییرات هورمونی ناشی از استرس باشد که موجب تعریق بیش از حد بدن می شود.

توده ای در گلو

برخی پزشکان می گویند معمولاً بیماران استرسی را می بینند که به دلیل احساس وجود "توده" در گلو احساس نمی توانند آب دهان خود را قورت دهند اما از نظر جسمی، هیچ چیزی در گلو آن ها وجود ندارد. در واقع عضلات قسمت تحتانی گلو تحت اضطراب منقبض می شوند و این باعث ایجاد حسی می شود که گویا نمی توانید آب دهان خود را قورت دهید.

افزایش حس بویایی و وزوز گوش

تا به حال متوجه شده اید که چگونه بویی آشنا می تواند سیلی از خاطرات را با خود به همراه آورد؟ این امر به این دلیل است که قسمت هایی از مغز که با رایحه و احساسات سر و کار دارند رابطه بسیار نزدیکی باهم دارند. برای برخی از افراد، استرس عاطفی می تواند باعث افزایش حس بویایی شود. مطالعات نشان می دهد که افزایش هورمون های استرس زا در بدن باعث می شود حس بویایی در افراد افزایش پیدا کند. 
برخی از افراد نیز در هنگام استرس، وزوز یا صدای جیرجیر در یک گوش یا هر دو گوش خود را تجربه می کنند. این زنگ زدن که وزوز گوش نامیده می شود، همیشه مربوط به بیماری یا اختلال گوش نیست. آمیگدالا، بخشی از مغز است که به استرس واکنش نشان می دهد و به پردازش صدا نیز کمک می کند. این بدان معنی است که استرس، اضطراب و ترس می تواند باعث زنگ زدن گوش شود.

 

 

نفخ شکم 

برگویست می گوید ارتباط روده و مغز در هنگام استرس، گاهی اوقات منجر به عدم تعادل باکتری های موجود در روده می شود، که برای برخی از افراد این امر منجر به نفخ و اسپاسم معده و روده می شود.
روده ها سیستم عصبی خاص خود را دارند که به مغز متصل می شود. هنگامی که فرد دچار استرس و اضطراب می شود ممکن است دچار نفخ، اسهال، یبوست یا گرفتگی شود که در هر فردی نیز این علائم متفاوت است. در واقع استرس باعث می شود که همه سیستم های بدن برای کمک به فرار فرد از شرایط بحرانی به هم بریزد. 

مشکلات پوستی

به لطف اتصال روده و مغز، استرس می تواند در برخی افراد مشکلات پوستی ایجاد کند. هنگامی که بدن تحت استرس است، هورمون کورتیزول را آزاد می کند که با گذشت زمان می تواند به راحتی در دیواره روده نفوذ کند. بنابراین باکتری ها و سموم می توانند به جریان خون نشت پیدا کنند. دانشمندان هنوز در حال مطالعه پیامدهای نفوذپذیری روده هستند، اما در رابطه با استرس و نشت روده باید گفت که اجسام خارجی می توانند پاسخ ایمنی بدن را فعال کنند، که به خودی خود می تواند باعث خارش یا حتی بیماری های مزمن پوستی مانند اگزما یا پسوریازیس شود.

ضعف سیستم ایمنی

اگر بدن بطور مداوم مشغول مقابله با تهدید های ناشی از استرس باشد، سیستم ایمنی بدن می تواند به راحتی مختل شود و کار خود را به درستی انجام ندهد. این بدان معناست که فرد ممکن است به راحتی بیمار شود. دانشمندان می گویند: هنگامی که استرس دارید، بدن شما همیشه در حالت هوشیاری بیش از حد است زیرا همواره منتظر حمله و تهدید است. بنابراین هنگامی که بدن در معرض ویروس یا عفونت دیگری قرار بگیرد، قادر به مبارزه با آن نیست زیرا بر اثر استرس مزمن خسته شده و رمقی برای مبارزه با ویروس ها و باکتری ها ندارد.
یک نظریه علمی دیگر در مورد اینکه چرا استرس پاسخ ایمنی را تضعیف می کند مربوط به کاهش گلبول های سفید خون است. هورمون استرس، کورتیزول، تعداد لنفوسیت ها نوعی گلبول سفید که به بدن در مبارزه با بیماری کمک می کند را کاهش می دهد.

درمان استرس و اضطراب در طب سنتی

گیاهان دارویی و محصولات گیاهی مشتق شده از آن ها، همواره انتخاب اول بسیاری از افرادی هستند که از دارو های شیمیایی فراری اند و از عوارض ناشناخته و شناخته شده این داروی ها نیز دل خوشی ندارند. 
دارو های گیاهی به هیچ عنوان عوارض جانبی دارو های شیمیایی را ندارند و احساس وابستگی برای فرد ایجاد نمی کنند. بسیاری از دارو های شیمایی که برای درمان افسردگی، استرس و اضطراب تجویز می شوند موجب خواب آلودگی، تلخ شدن زبان، ناراحتی های گوارشی، وابستگی، ضعف اعصاب و سیستم ایمنی و ...می شوند. به همین دلیل پزشکان طب سنتی مصرف دارو های گیاهی را به افراد دچار استرس و اضطراب پیشنهاد می کنند. 

قطره لاویگل 

لاویگل فرآورده گیاهی طب سنتی ایران است که مطابق با نسخه دکتر خیراندیش برای درمان افسردگی، استرس، اضطراب و اختلالات مربوط به مغز و اعصاب تجویز می شود. 
این قطره گیاهی ترکیبی از عصاره گیاه سنبل الطیب و اسطوخودوس است و هیچ گونه ماده شیمیایی در ترکیبات آن بکار نرفته است. قطره لاویگل عوارض جانبی مانند دارو های شیمیایی در پی ندارد و در فرد نیز احساس وابستگی ایجاد نمی کند.
سنبل الطیب و اسطوخودوس از شناخته شده ترین گیاهان دارویی آرامش بخش در طب سنتی هستند و همواره توسط پزشکان طب سنتی برای درمان ناراحتی های مربوط به مغز و اعصاب تجویز می شوند.

شربت مفرح ابریشمی 

مفرح ابریشمی شربت گیاهی است که موجب افزایش نشاط و انرژی در فرد شده و استرس و اضطراب را نیز از بین می برد. این شربت گیاهی ترکیبی از گیاهان دارویی چون ابریشم، زعفران، مصطکی، ساذج هندی، میخک، دارچین، درونج، صندل سفید، گلاب، عرق بیدمشک، بهار نارنج، عسل مصفی است و هیچ گونه ماده شیمایی در ترکیبات آن وجود ندارد.
شربت مفرح ابریشمی نیز مانند قطره لاویگل موجب وابستگی دارویی در فرد نمی شود و عوارض جانبی دارو های شیمایی را نیز برای فرد در پی نخواهد داشت.

دمنوش آرامش بخش مرهم طب

این دمنوش گیاهی ترکیبی خاص از گیاهان آرامبخشی چون گل گاوزبان، به لیمو، اسطوخدوس، بهارنارنج، چای ترش و است که به بهبود کیفیت خواب، کاهش استرس و اضطراب و افزایش انرژی در فرد کمک می کند. کافی است روزانه 1 الی 2 فنجان از این دمنوش گیاهی منحصر به فرد بنوشید تا تاثیر فوق العاده آن را بر روی آرامش ذهن و جسم خود مشاهده کنید.